Айни замон аз ҷониби як қатор ташкилотҳои қарзии молиявӣ қабули пардохти мол ва хизматрасонӣ дар нуқтаҳои савдою хизматрасонӣ тариқи QR-рамз ба роҳ монда шудааст. Ҳар як ташкилоти қарзии молиявӣ QR-рамзи худро таҳия намудаанд ва мизоҷони ташкилоти қарзии дигар наметавонанд ба воситаи ҳамёнҳои электронии худ ва ё бонкинги мобилӣ дар нуқтаҳои савдою хизматрасонӣ пардохтро тариқи QR-рамз амалӣ намоянд, ки чунин ҳолат ба мизоҷон вазъияти ногуворро ба миён овардааст.

 Бо сабаби мавҷуд набудани талаботи ягонаи QR-рамз ва заминаи техникӣ бо мақсади ҳисоббаробаркунӣ зарурат пеш омадааст, ки санади меъёрии ҳуқуқии дахлдор тасдиқ карда шавад.

   Бо мақсади роҳандозии технологияи молиявию инноватсионӣ барои васеъ намудани хизматрасонии бонкӣ ва дар ин замина зиёд намудани ҳиссаи пардохтҳои ғайринақдӣ дар муомилоти пулии кишвар, Бонки миллии Тоҷикистон барои ҷорӣ намудани талаботи таҳияи QR- рамзи ягонаро бо стандарти EMV (минбаъд – EMV QR) - ҳамчун яке аз усулҳои пардохти мол ва хизматрасонӣ дар нуқтаҳои савдою хизматрасонӣ, қарори ворид намудани тағъиру иловаҳо ба  “Қоидаҳои фаъолияти Низоми автоматишудаи байнибонкии интиқоли маблағҳо” (минбаъд – Лоиҳа)-ро таҳия менамояд.

 Қарори мазкур бо мақсади татбиқ намудани рамзи ягонаи EMV QR, тартиби таҳия ва ҳисоббаробаркунии ташкилотҳои қарзии молиявӣ пешбинӣ шудааст.

  Дар ҳолати қабул нагардидани Лоиҳа ва андешида нашудани ягон амал, ҳолати мазкур барои рушди ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ дар ҷумҳурӣ монеа шуда метавонад.

   Инчунин, қабул намудани рамзи ягонаи EMV QR барои он зарур аст, ки фаъолияти ташкилотҳои қарзии молиявӣ дар самти қабули пардохтҳои ғайринақдӣ ва ҳисоббаробаркунӣ аз рӯи амалиётҳои мазкур тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба танзим дароварда шуда, назорати минбаъдаи фаъолияти субъектҳои назоратшаванда ба роҳ монда мешавад.

   Дар солҳои охир ташкилотҳои қарзии молиявии ватанӣ технологияҳои муосири пардохтиро татбиқ намуда, ба аҳолӣ имконияти осону мусоид ва ба таври ғайринақдӣ пардохт намудани молу хизматрасониҳоро бо истифода аз хизматрасониҳои фосилавии бонкӣ, аз қабили бонкдории мобилӣ, интернет-бонкинг, пардохтҳо тавассути QR-рамз ва ҳамёнҳои электронӣ бомуваффақият пешниҳод намуда истодаанд. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки дар маҷмӯъ чораҳои андешидашудаи ташкилотҳои қарзии молиявӣ барои афзоиш ёфтани истифодаи воситаҳои электронии пардохтӣ ва ҳиссаи ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ мусоидат намуда истодаанд.

   Давлат барои вусъат додан ва ҷорӣ гардидани хизматрасониҳои муосири пардохтӣ бо истифода аз хизматрасониҳои фосилавии бонкӣ ҳавасманд мебошад, зеро сиёсати мазкур барои таъмин намудани пардохтҳои чакана ва интиқоли маблағ, паст намудани хароҷотҳои муомилоти пули нақд равона гардида, шаффофияти амалиётҳои молиявӣ, афзоиши дастрасӣ ба хизматрасониҳои пардохтӣ ва кафолати ҳимояи ҳуқуқи истеъмолкунандагони ин хизматрасониҳоро таъмин ва барои ташаккули фазои озоди рақобатпазирӣ ва пешбурди фарогирии молиявӣ мусоидат менамояд.

Лоиҳаи мазкур чораҳои мазкурро пешбинӣ менамояд:

1. Муқаррар намудани талаботи ягонаи QR-рамз бо стандарти EMV барои ташкилотҳои қарзии молиявӣ, ки хизматрасонии эквайрингиро ба роҳ мондаанд;
2. Талаботи ягона нисбати таҳияи QR-рамз бо стандарти EMV барои ба танзим даровардани фаъолияти ташкилотҳои қарзии молиявӣ муқаррар карда мешавад;
3. Низоми Пардохтҳои босуръат ҳамчун заминаи техникӣ барои ҳисоббаробаркунии ташкилотҳои қарзии молиявӣ, дар реҷаи 24 соат дар як рӯз, 7 рӯз дар як ҳафта ва 365 рӯз дар як сол татбиқ карда мешавад;
4. Ҳисоббаробаркунии ташкилотҳои қарзии молиявӣ аз рӯи амалиётҳои ғайринақдӣ, ки бо истифодабарии QR-рамз амалӣ шудаанд аз тарафи Бонки миллии Тоҷикистон ба анҷом расонида мешавад.

   Тӯли ду соли охир зарурати ҷорӣ намудани тартиби истифодабарии QR рамзи ягона аз ҷониби ташкилотҳои қарзии молиявӣ масъалагузорӣ карда мешавад (ҷаласаи Ассотсиатсияи бонкҳои Тоҷикистон санаи 30.07.2019) ва (ҷаласаи иштироккунандагони Ассотсиятсияи тиҷорати электронӣ санаи 19.12.2019). Аммо лоиҳаи мазкур то ҳол амалӣ нашудааст. Яке аз мушкилиҳои асосӣ ин набудани маркази ягонаи ҳисоббаробаркунӣ мебошад.

   Бонки миллии Тоҷикистон 19 июли соли 2019 Низоми автоматишудаи байнибонкии интиқоли маблағҳоро ҷорӣ намуд, ки аз 3 қисмат иборат буда, яке аз қисматҳои он барои пардохтҳои босуръат муқаррар карда шудааст.

   Пардохтҳои босуръат, ки барои интиқоли пардохтҳои босуръат, дастгирии хизматрасонӣ оид ба қабул, коркард ва интиқоли пардохтҳои босуръат дар реҷаи 24 соат дар як рӯз, 7 рӯз дар як ҳафта ва 365 рӯз дар як сол бо ёрии зернизомҳои худ ва маҷмӯи барномавӣ-техникӣ пешбинӣ шудааст, барои ҳисоббаробаркунии ташкилотҳои қарзии молиявӣ аз рӯи амалиётҳои ғайринақдӣ, ки бо истифодабарии рамзи EMV QR амалӣ шудаанд, татбиқ карда мешавад.

   Бо сабаби он, ки чораҳои андешидашуда дар доираи ҳамкории ташкилотҳои қарзии молиявӣ, ки дар Пайнавишти вохӯрии кории аъзоёни Ассотсиатсияи бонкҳои Тоҷикистон вобаста ба кор карда баровардани талаботи ягонаи QR-рамз, инчунин Регламенти қабулшудаи аъзоёни Ассотсиятсияи тиҷорати электронӣ оид ба марҳилаҳои гузариш ба QR-рамзи ягона натиҷа надод, бинобар ин қабули Лоиҳаи мазкурро зарур мешуморем.

   Қабул гардидани Лоиҳаи мазкур ба оқибатҳои мусбии иҷтимоию иқтисодӣ оварда мерасонад, аз ҷумла:

   Оқибатҳои иқтисодӣ:

1. Ба танзим даровардани фаъолияти ташкилотҳои қарзии молиявӣ дар қисмати хизматрасонии мизоҷони худ - дорандагони ҳамёнҳои электронӣ ва кортҳои пардохтӣ;
2. Роҳандозӣ намудани пешбурди технологияи молиявию инноватсионӣ;
3. Рушди тиҷорати муассисаҳои савдо ва хизматрасонӣ аз ҳисоби ҷалби бештари мизоҷон;
4. Зиёд шудани ҳиссаи ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ дар муомилоти пулӣ;
5. Таъмини шаффофияти иқтисодиёт ва афзоиш ёфтани вориди маблағи андозҳо ба буҷети давлат дар натиҷаи зиёд шудани ҳиссаи пардохтҳои ғайринақдӣ.

   Оқибатҳои иҷтимоӣ:

1. Ба аҳолии кишвар-мизоҷони ташкилотҳои қарзии молиявӣ имконияти пардохт намудан тавассути QR-рамзи ягона дар муассисаҳои савдо ва хизматрасонӣ ҳамчун усули осон ва қулайи пардохти молу хизматрасонӣ;
2. Афзоиши дастрасӣ ба хизматрасониҳои пардохтӣ;
3. Баланд бардоштани сатҳи саводнокии молиявии аҳолӣ.

   Қабули Лоиҳаи мазкур аз буҷети давлатӣ хароҷоти иловагиро талаб намекунад.