Рақам

Дар асоси нақша

Намуди ҳуҷҷат

Қарор

Ном бо забони тоҷикӣ

Қарори Раёсати Бонки миллии Тоҷикистон «Оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Дастурамали №176 «Дар бораи тартиби танзими фаъолияти ташкилотҳои қарзӣ»»

Ном бо забони русӣ

Постановление Правления Национального банка Таджикистана «О внесении изменений и дополнений в Инструкцию №176 «О порядке регулирования деятельности кредитных организаций»»

Варианти пешинаи матни лоиҳаи санади меъёрии ҳуқуқӣ (тоҷ)

ДАСТУРАМАЛИ №176

«ДАР БОРАИ ТАРТИБИ ТАНЗИМИ ФАЪОЛИЯТИ ТАШКИЛОТҲОИ ҚАРЗӢ»

Дастурамали №176 «Дар бораи тартиби танзими фаъолияти ташкилотҳои қарзӣ» (минбаъд - Дастурамал) мутобиқи моддаи 42 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Бонки миллии Тоҷикистон», қисми 2 моддаи 29 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи фаъолияти бонкӣ» ва моддаи 23 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ташкилотҳои маблағгузории хурд» таҳия шуда, фаъолияти ташкилотҳои қарзиро, ба истиснои ташкилотҳои қарзии хурд ва фондҳои қарзии хурд тавассути муқаррар ва ҳисобкунии меъёрҳои мақбул танзим менамояд.

МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Бо мақсади ҳимояи манфиатҳои пасандоздорону қарздеҳон ва таъмини суботи молиявии низоми бонкии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Бонки миллии Тоҷикистон меъёрҳои мақбули ҳатмии зеринро барои танзими фаъолияти ташкилотҳои қарзӣ муқаррар мекунад:

- ҳадди ақалли сармояи оинномавӣ барои ташкилотҳои қарзии навтаъсис;

- андозаи ниҳоии қисми ғайрипулии сармояи оинномавӣ;

- андозаи ниҳоии хавф барои як қарзгир ё гурӯҳи қарзгирони ба ҳам алоқаманд;

- меъёри кифоятии сармоя;

- меъёри пардохтпазирии ҷорӣ;

- меъёри истифодаи маблағҳои худии ташкилотҳои қарзӣ барои харидани саҳмияҳои (ҳиссаҳои) шахсони ҳуқуқӣ;

- андозаи ниҳоии қарзҳо, кафолатҳо ва замонатҳое, ки ташкилотҳои қарзӣ ба шахсони вобастаи (алоқаманди) худ додаанд;

- ҳадди ниҳоии пасандозҳо ва амонатҳои ҷалбшаҷанда (барои ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ, аз ҷумла ташкилотҳои амонатии қарзии хурд).

Бонки миллии Тоҷикистон тибқи стандартҳои байналмилалӣ ва амалияи пешқадам ва мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии худ меъёрҳои мақбул ва тартиби ҳисоби онҳоро барои ташкилотҳои қарзӣ муқаррар намуда, ҳангоми амалӣ намудани назорат онҳоро истифода мекунад.
Бонки миллии Тоҷикистон мутобиқи меъёрҳои боби мазкур талаботҳоро муқаррар мекунад, ки нисбат ба ташкилотҳои қарзӣ ва ҷамъиятҳои фаръии онҳо дар заминаи назорати маҷмӯӣ татбиқ мегарданд.
Бонки миллии Тоҷикистон метавонад меъёрҳои мақбули дигарро, ки дар амалияи байналмилалии танзими фаъолияти бонкӣ истифода мешаванд, муқаррар намояд.
Ҳаҷми қарзи хурди аз ҷониби ташкилотҳои амонатии қарзии хурд ба шахсони воқеӣ додашаванда бояд на зиёда аз маблағи 250 000 (дусаду панҷоҳ ҳазор) сомонӣ ва ба шахсони ҳуқуқӣ додашаванда на зиёда аз маблағи 500 000 (панҷсад ҳазор) сомонӣ бошад. ҳаҷми қарзи хурди ба дигар ташкилотҳои қарзӣ додашаванда бояд на зиёда аз маблағи 1 500 000 (як миллиону панҷсад ҳазор) сомонӣ бошад.
Ҳангоми ба андозаи муқаррарнамудаи меъёри кифоятии сармояи ташкилоти қарзӣ баробар ё ба он наздик шудан, яъне аз меъёри муқарраркарда дар доираи то 0,25 банди фоизӣ қарор доштани он, ба ташкилоти қарзӣ барои гузаронидани чунин амалиёт манъ аст:

- ҳарсола аз 5% зиёд намудани дороиҳои ба хавф дучоршавандаи худ (аз ҷумла, моддаҳои ғайритавозунӣ);

- пардохт намудани меъёри фоизии самараноки амонатҳо ва пасандозҳо, ки аз андозаи фоизи миёнаи бозории онҳо зиёд аст;

- бозхариди саҳмияҳои худӣ;

- ҳисоб кардан ва пардохт намудани суди (дивиденди) саҳмияҳо ба саҳмдорон;

- дар аҳдҳои бо шахсони ба ташкилоти қарзӣ вобаста (алоқаманд) иштирок кардан.

Ҳангоми аз андозаи муқаррарнамудаи Бонки миллии Тоҷикистон кам шудани меъёри кифоятии сармоя, ба ташкилоти қарзӣ ғайр аз маҳдудиятҳое, ки дар банди 7 Дастурамали мазкур пешбинӣ шудаанд, гузаронидани амалиётҳои зерин манъ аст:

- ҷалби пасандоз ва амонати муҳлатноки шахсони воқеӣ (аз ҷумла, кушодани суратҳисобҳои нави пасандозӣ ва амонати муҳлатнок ва пуррагардонии суратҳисобҳои пасандозӣ ва амонати муҳлатноки мавҷудбудаи шахсони воқеӣ);

- аз ҷониби бонкҳо ва ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ (ба истиснои ташкилотҳои амонатии қарзии хурд) пешниҳод намудани қарзҳои нав ба маблағи аз 500 000 (панҷсад ҳазор) сомонӣ зиёд ё аз маблағи мазкур зиёд намудани ҳудуди қарзгирии муштариёни ҷойдошта;

- аз ҷониби ташкилотҳои амонатии қарзии хурд пешниҳод намудани қарзҳои нав ба маблағи аз 50 000 (панҷоҳ ҳазор) сомонӣ зиёд ё аз маблағи мазкур зиёд намудани ҳудуди қарзгирии муштариёни ҷойдошта;

- сармоягузорӣ барои харидории саҳмияҳо ва дигар коғазҳои қиматнок, ки ба зиёд шудани дороиҳои бо назардошти хавф баркашидашуда оварда мерасонад (аз ҷумла, ҳисобҳои ғайритавозунӣ);

- зиёд намудани музди меҳнат ва дигар намуди ҷубронпулӣ, пардохти мукофотпулӣ ба аъзои Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар), кормандони роҳбарикунанда ва ба ҳама гуна шахси вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ;

- ба ҳар гуна шахси вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ додани ҳама гуна воситаҳо (аз ҷумла, додани пасандозҳо ва фоизҳои онҳо, пардохти дивиденд, додани қарзҳо ё уҳдадориҳои шартӣ, аз ҷумла кафолатҳо ва эътиборномаҳо);

- харидорӣ намудани воситаҳои асосӣ ва ҳама гуна хароҷотҳои калонҳаҷм (аз ҷумла хароҷотҳо барои таъмир, сохтмон ва ғайра);

- кушодани филиал, воҳиди дигари сохторӣ ва ё оғоз намудани фаъолияти нав.

ҲАДДИ АҚАЛЛИ САРМОЯ БАРОИ ТАШКИЛОТҲОИ ҚАРЗӢ

Андозаи ҳадди ақалли сармояи оинномавӣ барои бонкҳои навтаъсис ба маблағи 50 миллион сомонӣ муқаррар карда мешавад.
Андозаи ҳадди ақалли сармояи оинномавӣ барои ташкилотҳои қарзии ғайрибонкии навтаъсис ба маблағи 30 миллион сомонӣ ва барои ташкилотҳои амонатии қарзии хурди навтаъсис ба маблағи 6 миллион сомонӣ муқаррар карда мешавад.
Сармояи оинномавии ташкилотҳои қарзӣ бо пули миллӣ ташаккул меёбад. Андозаи ниҳоии қисми ғайрипулии сармояи оинномавӣ барои ташкилоти қарзии навтаъсис, набояд аз 20 дар сади сармояи оинномавии фароҳамовардашуда зиёд бошад.
Қисми ғайрипулии сармояи оинномавии ташкилоти қарзӣ аз ҳисоби дороиҳои моддӣ, махсусан: таҷҳизоти ташкилоти қарзӣ (техникаи ҳисоббарор, мебели корӣ ва кондитсионер) ва биноҳо (манзилҳо), ки он ҷо ташкилоти қарзӣ ҷойгир аст, ба ҷуз сохтмонҳои баанҷомнарасида, ташаккул меёбад ва он ҳангоми ҳисобкунии сармояи танзимшаванда ба инобат гирифта намешавад.
Ташкилоти қарзӣ наметавонад даромади софи худро ҳамчун суди (дивиденди) саҳмия байни саҳмиядорони худ тақсим кунад, агар ин гуна амал боиси вайрон гардидани меъёри кифоятии сармоя гардад ё агар меъёри кифоятии сармоя аллакай вайрон шуда бошад.
Ташкилоти қарзӣ наметавонад даромади софи худро то пӯшонидани ҳамаи хароҷоти марбут ба таъсисёбии худ дар байни саҳмиядорон ҳамчун суди (дивиденди) саҳмия тақсим намояд.
Дар давоми се соли аввали фаъолияти ташкилоти қарзӣ аз ҷониби ташкилоти қарзӣ-эмитент харида гирифтани саҳмияҳои саҳмдоронаш манъ аст.

ТАРТИБИ ҲИСОБКУНИИ МЕЪЁРҲОИ МАҚБУЛ

Сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ аз сармояи асосии соф ва иловагӣ иборат аст.
Сармояи асосии софи ташкилоти қарзӣ аз сармояи оинномавии воқеан пардохташуда, барзиёдӣ (маблағе, ки аз фарқияти мусбати нархи фурӯш ва арзиши номиналии саҳмияҳои баровардаи ташкилоти қарзӣ (ҳисса) ба вуҷуд омадааст ва маблағи иловаи пардохтаи муассисон), захираҳои сармояи асосӣ, фоидаи тақсимнашуда, фоидаи соли гузашта баъди пардохти андоз аз фоида ва тасдиқи аудити беруна бо тарҳи зиёни солҳои ҷорӣ ва гузашта, дороиҳои ғайримоддӣ бо тарҳи истеҳлоки ҳисобшуда иборат аст.

17.1 Агар захира ва фондҳои аз рӯи дороиҳо тибқи талаботи муқарраршудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии дахлдори Бонки миллии Тоҷикистон ташкилшуда аз фондҳои тибқи Стандартҳои байналмилалии ҳисоботи молиявӣ (дар асоси хулосаи аудиторӣ) ҳисобшуда зиёд бошанд ва дар ҳисобҳои тавозунии 30315 «Захираи умумӣ аз фоида», 30305 «Фоидаи тақсимнашуда/зарари солҳои гузашта» ва 30307 «Фоида/зарари соли гузашта» маблағи кофӣ барои пӯшонидани чунин фарқият мавҷуд набошад, маблағи қисми пӯшониданашудаи фарқияти мазкур аз сармояи асосии соф тарҳ карда мешавад.

Сармояи асосии соф ба таври зайл муайян карда мешавад:

Сас = ҳисобҳои тавозунии 30301 + 30303 + 30601 + 30305 + 30307 + 30309 + 30311 + 30313 + 30315 + 31701 - (15943 - 15945) - қисми пӯшониданашудаи фарқияти захира ва фондҳо аз рӯи дороиҳо.

Дар ҳисоби тавозунии 30315 «Захираи умумӣ аз фоида» маблағи умумии захира барои пӯшонидани талафоти эҳтимолӣ аз рӯи қарзҳои қолабӣ ва иҷораи молиявӣ (лизинг) аз ҳисоби фоидаи ташкилоти қарзӣ ба ҳисоб гирифта мешавад.

Бақияи дебетӣ аз рӯи ҳисобҳои тавозунии 30307 «Фоида/зарари соли гузашта», 31701 «Фоида/зарари соли ҷорӣ» ва 15943 «Дороиҳои ғайримоддӣ» сармояро кам менамояд ва бинобар он аз сармояи асосии соф тарҳ карда мешавад.

Сармояи иловагӣ ба таври зайл муайян карда мешавад:

Си = ҳисобҳои тавозунии 31503 + 31505 + 31507 + 31901 + 30317 + 30307 + 31701 + (қисми 26246 + қисми 30319).

19.1 Ташкилоти қарзӣ метавонад фоидаи соли ҷориро дар ҳаҷми 50 фоиз ва фоидаи соли гузаштаро, ки аз рӯи он андоз аз фоида пурра пардохта нашудааст ва аудити беруна ҳоло онро тасдиқ накардааст, дар таркиби сармояи иловагӣ ба инобат гирад.

«Фонди умумӣ барои дороиҳои фаъол» (ҳисоби 26246) ва «Захираи умумӣ барои дороиҳои фаъол» (ҳисоби 30319), ки аз тарафи ташкилоти қарзӣ барои дороиҳои таснифшудаи гурӯҳи «қолабӣ» ва «зери назорат» тибқи талаботи муқарраркардаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии дахлдори Бонки миллии Тоҷикистон оид ба тартиби ташкил ва истифодаи ин гуна фондҳо ва захираҳо ташкил дода шудаанд, метавонанд ба андозаи на зиёда аз 1,25% аз маблағи умумии дороиҳои бо назардошти хавф баркашидашуда ба сармояи иловагӣ дохил карда шаванд. Қисми фонди умумӣ барои дороиҳои фаъол (ҳисоби 26246) ва захираи умумӣ барои дороиҳои фаъол (ҳисоби 30319), ки аз 1,25% аз маблағи умумии дороиҳои бо назардошти хавф баркашидашуда зиёд мебошад ва ба таркиби сармояи иловагӣ дохил карда нашудааст, аз маблағи умумии дороиҳои бо назардошти хавф баркашидашуда ҳангоми баҳисобгирии меъёри кифоятии сармоя тарҳ карда мешавад.
Қарзи субординарӣ қарзе мебошад, ки ба шартҳои зерин ҷавоб медиҳад:

а) - ба қарзгир танҳо дар шакли пулӣ ба мӯҳлати на камтар аз 5 сол дода мешавад;

б) - фоизи қарз аз андозаи меъёри бозтамвил зиёд намебошад;

в) - дар ҳолати барҳамхӯрии ташкилоти қарзӣ талаботи қарздеҳ аз рӯи қарзи додашуда баъд аз пурра қонеъ кардани талаботи дигар қарздеҳон ва то баргардонидани маблағи саҳмияҳои оддӣ қонеъ гардонида мешавад.

Қарзи субординарӣ пас аз мувофиқа бо Бонки миллии Тоҷикистон ба таркиби сармояи иловагӣ дохил карда мешавад ва он қарзи субординарии муайяншудаи тахассусӣ номида мешавад.

22.1 Ҳангоми фаро расидани муҳлати пардохти қарзи субординарии муайяншудаи тахассусӣ, агар пардохти қарзи мазкур талаботи меъёри кифоятии сармояро вайрон намояд ё талаботи меъёри кифоятии сармоя аллакай вайрон шуда бошад, ба ташкилоти қарзӣ пардохти қарзи мазкур ва фоизҳои он манъ аст. Инчунин, Бонки миллии Тоҷикистон метавонад дар чунин ҳолат аз ташкилоти қарзӣ ба саҳмияҳои оддӣ табдил додани қарзи субординариро талаб намояд.

Ташкилоти қарзӣ метавонад пеш аз муҳлат ба саҳмияҳои оддӣ табдил додани қарзи субординариро бо розигии пешакии Бонки миллии Тоҷикистон ба роҳ монад.

Дар давоми 5 сол то муҳлати пардохти қарз ҳар сол 20%-и қарзи субординарии муайяншудаи тахассусӣ аз таркиби сармояи танзимшаванда тибқи ҷадвали зерин хориҷ карда мешавад:

Муҳлати пардохт	Қисме, ки дар сармояи иловагӣ ба ҳисоб гирифта мешавад
Зиёда аз 5 сол	100%
Зиёда аз 4 сол ва аз 5 сол кам	80%
Зиёда аз 3 сол ва аз 4 сол кам	60%
Зиёда аз 2 сол ва аз 3 сол кам	40%
Зиёда аз 1 сол ва аз 2 сол кам	20%
Аз 1 сол камтар	0

Қарзҳои субординарии муайяншудаи тахассусӣ ба сармояи иловагӣ ба андозаи на зиёда аз 50%-и аз маблағи умумии сармояи асосии соф (Сас) ба ҳисоб гирифта мешаванд.
Сармояи умумӣ ба ҳосили ҷамъи сармояи асосии соф ва сармояи иловагӣ баробар аст:

- агар сармояи асосии соф аз сармояи иловагӣ зиёд бошад, он гоҳ сармояи умумӣ ба ҳосили ҷамъи сармояи асосии соф ва иловагӣ баробар аст:

Су=Сас+Си;

- агар сармояи иловагӣ аз сармояи асосии соф зиёд бошад, он гоҳ сармояи умумӣ ба маблағи ду каратаи сармояи асосии соф баробар дониста мешавад.

Су=Сас Х 2;

Сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ ба ҳосили фарқи байни сармояи умумӣ ва ҳосили ҷамъи саҳмияҳои харидашудаи дигар ташкилотҳои қарзӣ ва қисми пурра ташкилнашудаи фонди пӯшонидани талафоти имконпазир (минбаъд - ФПТИ)² баробар аст:

Ст = Су - ҳисобҳои тавозунии (11937 + 11939 + 11941 + 13131 + 13133 + 13135 + 15131 + 15133 + 15135 + қисми пурра ташкилнашудаи ФПТИ).

26.1 Сармояи танзимшавандаи ташкилоти амонатии қарзии хурд набояд аз 6 миллион сомонӣ кам бошад.

Дороиҳои бо назардошти хавф баркашидашудаи ташкилоти қарзӣ ба 5 гурӯҳ тақсим карда мешаванд:

Номгӯидороиҳо	Вазни хавф (бо %)	Номгӯиҳисобҳоитавозунӣ
Гурӯҳи 1
Барои гирифтан аз суратҳисоби муросилотӣ дар Бонки миллии Тоҷикистон, минбаъд - БМТ	0%	10301,10305,10309,10311,10315,10317
Коғазҳои қиматноки БМТ		11901,13101,15101
Векселҳои давлатии хазинадорӣ		11909,13103,15105
Вомбаргҳои давлатии Тоҷикистон		11905,13105,15103

Қисми пурра ташкил нашудаи ФПТИ ба фарқи байни маблағи ҳисобкарда ва маблағи воқеан ташкилкардашудаи фонди мазкур баробар аст. Агар қисми пурра ташкилнашудаи ФПТИ аз сифр зиёд бошад, он гоҳ он аз сармояи танзимшаванда тарҳ карда мешавад.

Нақдина ва дигар ҳуҷҷатҳои хазина		10101,10103,10105,10107,10109,10111,10115,10117, 10119,10121
Сабикаи тилло		10131
Амалиёти форвардӣ ва СВОП бо БМТ		91101,91103,91201,91203,92101,15501,15507,17561
Гурӯҳи2
Қарзҳое, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон кафолат додааст	10%	Қисми ҳисобҳои 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723,10741, 10743,10745,10747,10749,10751,10752,10753,10754, 10755,10757,10759,10761,10763,10765,10767,10769, 10771,10772,10773,10774,10775,10777,10779,10901, 10903,10905,10907,10909,10911,10912,10913,10914, 10915,10917,10919,10921,10922,10923,10925,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959,10961, 10962,10963,10965,11101,11103,11105,11107,11109, 11111,11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133,11134, 11135,11137,11139,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11153,11155,11157,11158,11159,11161,11301, 11303,11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331,11333, 11335,11337,11339,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533,11535, 11536,11537,11539,11541,11543,11545,11546,11547, 11549,11551,11553,11555,11556,11557,11559,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575, 11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586,11587, 11589
Қарзҳо зери гарави векселҳои давлатии хазинадории Тоҷикистон	10%	Қисми ҳисобҳои 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723,10901, 10903,10905,10907,10909,10911,10912,10913,10914, 10915,10917,10919,10921,10922,10923,10925,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959,10961, 10962,10963,10965,11101,11103,11105,11107,11109, 11111,11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133,11134, 11135,11137,11139,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11153,11155,11157,11158,11159,11161,11301, 11303,11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331,11333, 11335,11337,11339,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533,11535,
	10%	11536,11537,11539,11541,11543,11545,11546,11547, 11549,11551,11553,11555,11556,11557,11559,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575, 11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586,11587, 11589
Қарзҳо зери гарави коғазҳои қиматноки БМТ		Қисми ҳисобҳои 10701,10703,10705,10707,10709, 10711, 10713,10715,10717,10719,10721,10723,10901, 10903,10905,10907,10909,10911,10912,10913,10914, 10915,10917,10919,10921,10922,10923,10925,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959,10961, 10962,10963,10965,11101,11103,11105,11107,11109, 11111,11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133,11134, 11135,11137,11139,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11153,11155,11157,11158,11159,11161,11301, 11303,11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331,11333, 11335,11337,11339,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533,11535, 11536,11537,11539,11541,11543,11545,11546,11547, 11549,11551,11553,11555,11556,11557,11559,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575, 11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586,11587, 11589
Қарзҳо зери гарави сабикаи тилло		Қисми ҳисобҳои 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723,10741, 10743,10745,10747,10749,10751,10752,10753,10754, 10755,10757,10759,10761,10763,10765,10767,10769, 10771,10772,10773,10774,10775,10777,10779,10901, 10903,10905,10907,10909,10911,10912,10913,10914, 10915,10917,10919,10921,10922,10923,10925,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959,10961, 10962,10963,10965,11101,11103,11105,11107,11109, 11111,11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133,11134, 11135,11137,11139,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11153,11155,11157,11158,11159,11161,11301, 11303,11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331,11333, 11335,11337,11339,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533,11535, 11536,11537,11539,11541,11543,11545,11546,11547,
	10%	11549,11551,11553,11555,11556,11557,11559,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575, 11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586,11587, 11589
Хатҳои қарзии истифоданашуда		Қисми ҳисобҳои 90901, 90903
Амалиёти форвардӣ ва СВОП бо ташкилотҳои байналмилалии молиявии муайяншуда		91101, 91103, 91201, 91203, 92101, 15501, 15507, 17561
Гурӯҳи 3
Маблағҳо дар суратҳисобҳои муросилотӣ, ҷойгиркунӣ, қарзҳои субординарӣ, пазираҳои бонкҳо-ғайрирезидентҳои давлатҳои аъзои ТҲИТ	70%	Қисми ҳисобҳои 10507,10509,10515,10517,10535, 10537,10555,10557,11705,11707
Амалиёт аз рӯи РЕПО бо бонкҳо-ғайрирезидентҳои давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисми ҳисобҳои 10571,10573
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи корхонаҳои давлатӣ		11911,11935,13107,13129,15107,15129 қисми ҳисобҳои 11933,11947,13127,13141,15127,15141
Коғазҳои қиматноки қарзии баровардаи давлатҳои аъзои ТҲИТ		11919,13113,15117, қисми ҳисобҳои 11933,11947, 13127,13141,15127,15141
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи бонкҳо-ғайрирезидентҳои давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисми ҳисобҳои 11929,13123,15123,11933,11947, 13127,13141,15127,15141
Қисми истифоданашудаи уҳдадориҳо ба муҳлати шартномавии то як сол ё камтар аз он		Қисми ҳисобҳои 97103,93101,91701,91901
Эътиборномаҳои давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисми ҳисобҳои 90101,90103,90105,90107
Созишномаи стэндбайи давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисми ҳисоби 90113
Созишнома аз рӯи андеррайтинги давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисми ҳисоби 93103
Кафолатҳои давлатҳои аъзои ТҳИТ		Қисми ҳисоби 90701
Дороиҳои фурӯхташуда, ки имкони бозгашт доранд дар давлатҳои аъзои ТҳИТ		Қисми ҳисоби 95101
Коғазҳои қиматноки бонкҳо- ғайрирезидентҳо дар давлатҳои аъзои ТҲИТ	70%	Қисми ҳисоби 97101
Маблағҳо дар суратҳисобҳои муросилотӣ, ҷойгиркунӣ, қарзҳои субординарӣ, пазираҳои бонкҳо-резидентҳо		10501,10505,10511,10513,10531,10533,10551,10553, 11701,11703
Амалиёти РЕПО бо бонкҳо- резидентҳо		Қисми ҳисобҳои 10571,10573
Маблағҳо дар суратҳисобҳои муросилотӣ, ҷойгиркунӣ, қарзҳои субординарӣ, пазираҳои бонкҳо-ғайрирезидентҳои давлатҳои ғайриаъзои ТҲИТ		Қисми ҳисобҳои 10507,10509,10515, 10517,10535, 10537,10555,10557,11705,11707
Амалиёти РЕПО бо бонкҳо- ғайрирезидентҳои давлатҳои ғайриаъзои ТҲИТ		Қисми ҳисобҳои 10571,10573
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи бонкҳо-резидентҳо		11927,13121,15121, қисми ҳисобҳои 11933,11947, 13127,13141,15127,15141
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи бонкҳо-ғайрирезидентҳои давлатҳои ғайриаъзои ТҲИТ		Қисми ҳисобҳои 11929, 13123, 15123, 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Коғазҳои қиматноки қарзии баровардаи Ҳукуматҳои маҳаллии Ҷумҳурии Тоҷикистон		11915, 13109, 15113 қисми ҳисобҳои 11933, 13127, 15127
Коғазҳои қиматноки қарзии баровардаи давлатҳои ИДМ		11917, 13111, 15115 қисми ҳисобҳои 11933, 13127, 15127
Коғазҳои қиматноки қарзии баровардаи давлатҳои ғайриаъзои ТҲИТ ва ИДМ		11921, 13115, 15119, қисми ҳисобҳои 11933, 13127, 15127
Коғазҳои қиматноки гирифтаи ташкилотҳои қарзӣ, резидентҳо, ғайрирезидентҳо ва давлатҳои ғайриаъзои ТҲИТ		Қисми ҳисоби 97101
Амалиёти форвардӣ ва СВОП бо ташкилотҳои молиявӣ, аз ҷумла бонкҳо		91101, 91103, 91201, 91203, 92101, 15501, 15507, 17561
Гурӯҳи 4
Маблағҳо дар суратҳисобҳои муросилотӣ, ҷойгиркунӣ, қарзҳои субординарӣ ва қарзҳо ба дигар ташкилотҳои қарзӣ	100%	10519,10521,10539,10541,10543,10545,10559,10561, 10591,10593,10595,10597
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи корхонаҳои маҳаллӣ		11923, 11943, 13117, 13137, 15109, 15137, қисми ҳисобҳои 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи корхонаҳои хориҷӣ		11925, 11945, 13119, 13139, 15111, 15139 қисми ҳисобҳои 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Қарзҳо бо пули миллӣ, бидуни қарзҳои таҳти кафолати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, гарави векселҳои давлатии хазинадории Тоҷикистон, гарави коғазҳои қиматноки БМТ ва гарави сабикаи тилло		Қисми ҳисобҳои 10701,10705,10709,10713,10717, 10721,10741,10745,10749,10752,10753,10757,10761, 10765,10769,10772,10773,10777,10901,10905,10909, 10912,10913,10917,10919,10921,10922,10923,10925, 10937,10943,10945,10947,10948,10949,10951,11101, 11105,11109,11112,11113,11117,11119,11121,11122, 11123,11125,11137,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11301,11305,11309,11313,11317,11321,11325, 11329,11333,11337,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11521,11523,11525,11526,11527,11529,11541, 11543,11545,11546,11547,11549,11551,11553,11555, 11556,11557,11559,11571,11573,11575,11576,11577, 11579
Воситаҳои асосӣ ба истиснои дороиҳои ғайримоддӣ		15901,15903,15905,15907,15911,15915,15919,15923, 15927,15931,15935,15939,15947
Дигар дороиҳо ба истиснои маблағҳои байнишуъбавӣ		15301,15303,15305,15503,15505,15707,15709,15711, 15713,17501,17503,17505,17507,17509,17513,17515, 17517,17519,17521,17531,17533,17535,17537,17539, 17541,17543,17545,17547,17549,17551,17553,17555, 17557,17559, 17563,17565
Хатҳои қарзии истифоданашуда		Қисми ҳисобҳои 90901, 90903
Эътиборномаҳо ба дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ		Қисми ҳисобҳои 90101, 90103, 90105, 90107
Созишномаи стэндбай барои дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ		Қисми ҳисобҳои 90109, 90111, 90113
Созишнома аз рӯи андерайтинг барои дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ		Қисми ҳисоби 93103
Кафолатҳо барои дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ	100%	Қисми ҳисоби 90701
Дороиҳои фурӯхташуда, ки имкони бозгаштро ба дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ доранд		Қисми ҳисоби 95101
Эътиборномаҳо ба корхонаҳои дигар		Қисми ҳисобҳои 90101, 90103, 90105, 90107
Созишномаи стэндбай бо корхонаҳои дигар		Қисми ҳисобҳои 90109, 90111, 90113
Созишнома аз рӯи андерайтинг барои корхонаҳои дигар		Қисми ҳисоби 93103
Кафолатҳо ба корхонаҳои дигар		Қисми ҳисоби 90701
Дороиҳои фурӯхташуда, ки имкони бозгаштро ба корхонаҳои дигар доранд		Қисми ҳисоби 95101
Коғазҳои қиматноки гирифтаи корхонаҳои дигар		Қисми ҳисоби 97101
Амалиёти форвардӣ ва СВОП бо дигар корхонаҳо		91101, 91103, 91201, 91203, 92101, 15501, 15507, 17561
Мавқеи холиси ҷамъшудаи кушодаи асъорӣ		Қисми калонтарини мавқеи холиси ҷамъшудаи кушодаи асъорӣ (дароз ё кӯтоҳ) ба ҳисоб гирифта мешавад
Гурӯҳи 5
Қарзҳо бо асъори хориҷӣ, бидуни қарзҳои таҳти кафолати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, гарави векселҳои давлатии хазинадории Тоҷикистон, гарави коғазҳои қиматноки БМТ ва гарави сабикаи тилло.	150%	10703,10707,10711,10715,10719,10723,10743,10747, 10751,10754,10755,10759,10763,10767,10771,10774, 10775,10779,10903,10907,10911,10914,10915,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10939,10957,10959, 10961,10962,10963,10965,11103,11107,11111,11114, 11115,11127,11129,11131,11133,11134,11135,11139, 11153,11155,11157,11158,11159,11161,11303,11307, 11311,11315,11319,11323,11327,11331,11335,11339, 11511,11513,11515,11516,11517,11519,11531,11533, 11535,11536,11537,11539,11561,11563,11565,11566, 11567,11569, 11581,11583,11585,11586,11587,11589

27.1 Дар ҳолати ғайриқобили пардохт (дефолт) будани давлат, бонк, корхона ва дигар ташкилоте, ки дар гурӯҳи 3 (бо хавфи 70%) ҷойгир мебошанд, онҳо бояд ба гурӯҳи 4 гузаронида шуда, бо назардошти хавфи 100% баркашида шаванд.

Дар ҷадвал дороиҳои холис гирифта мешаванд. Баркашидани дороиҳои тавозунӣ бо назардошти хавф бо чунин усул иҷро карда мешавад: дороӣ (бо сомонӣ) зарби хавф (бо %):100.
Баркашидани ҳисобҳои ғайритавозунӣ бо назардошти хавф бо чунин усул иҷро карда мешавад: ҳисобҳои ғайритавозунӣ (бо сомонӣ) зарби эҳтимолияти ба дороиҳои тавозунӣ табдилёбии онҳо (бо %) ва натиҷаи онҳо зарби хавф (бо %):100.
Феҳристи кишварҳои аъзои Ташкилоти ҳамкории иқтисодӣ ва тараққиёт (ТҲИТ): Австралия, Австрия, Белгия, Канада, Чехия, Дания, Олмон, Финландия, Фаронса, Юнон, Маҷористон, Исландия, Ирландия, Италия, Ҷопон, Кореяи Ҷанубӣ, Люксембург, Мексика, Нидерландия, Зеландияи Нав, Норвегия, Лаҳистон, Португалия, Испания, Шветсия, Шветсария, Туркия, Британияи Кабир, ИМА, Ҷумҳурии Словакия, Арабистони Саудӣ (бо назардошти ба имзорасонии шартномаҳои махсуси қарзӣ бо Хазинаи Байналмилалии Асъор).

30.1 Ба ташкилотҳои байналмилалии молиявии муайяншуда дохил мешаванд: Гурӯҳи Бонки Ҷаҳонӣ (УУВС) (аз ҷумла: Бонки Байналмилалии Таҷдид ва Рушд (1ВК^), Ширкати Байналмилалии Молиявӣ (1ҒС) ва Оҷонсии Кафолати Сармоягузориҳо (М1СА)), Бонки Осиёгии Рушд (А^В), Бонки Африқоии Рушд (АЮВ), Бонки Аврупоии Таҷдид ва Рушд (ЕВК^), Бонки Байниамрикоии Рушд (1АВВ), Бонки Аврупоии Сармоягузорӣ (Е1В), Фонди Аврупоии Сармоягузорӣ (Е1Ғ), Бонки Сармоягузории Шимолӣ (^ГВ), Бонки Карибии Рушд (С^В), Бонки Исломии Рушд (ГОВ) ва Шӯрои Бонки Рушди Аврупо (СЕ^В).

МЕЪЁРҲОИ КИФОЯТИИ САРМОЯ (К1-1, К1-2)

Меъёрҳои кифоятии сармоя аз меъёри кифоятии сармоя (К1-1) ва сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ нисбат ба дороиҳои умумӣ (К1-2) иборат мебошанд.
Кифоятии сармоя (К1-1) ҳамчун сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ нисбат ба дороиҳои бо назардошти хавф баркашидашуда, муайян карда мешавад:

Ст

К1 - 1 = — х 100%,

Дх

ки дар ин ҷо: Ст - сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ;

Дх - дороиҳои ташкилоти қарзӣ, ки бо назардошти хавф баркашида шудаанд.

Меъёри кифоятии сармоя (К1-1) ба андозаи на камтар аз 12% муқаррар карда мешавад.

Эзоҳ: Барои ташкилотҳои қарзии аз ҳад зиёд ба хавфҳои бонкӣ дучоршаванда ҳадди ақалли меъёри кифоятии сармоя К1-1 метавонад аз 12% зиёд муқаррар карда шавад.

Кифоятии сармояи (К1-2) ҳамчун сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ нисбат ба дороиҳои умумӣ муайян карда мешавад:

Ст

К1 - 2 = — х 100%,

ки дар ин ҷо: Ст - сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ;

Д - маблағи умумии дороиҳо бидуни бақияи ҳисобҳои тавозунии 15701, 15703, 15705.

Меъёри кифоятии сармоя (К1-2) ба андозаи на камтар аз 10% муқаррар карда мешавад.

МЕЪЁРИ ПАРДОХТПАЗИРИИ ҶОРӢ (К2-1)

Пардохтпазирии ҷории ташкилоти қарзӣ ин қобилияти ташкилоти қарзӣ ҷиҳати саривақт иҷро гардидани ӯҳдадориҳои он дар назди пасандоздорон ва қарздеҳон мебошад.
Бо мақсади назорати вазъи пардохтпазирии ҷории ташкилоти қарзӣ меъёри пардохтпазирии ҷорӣ муқаррар карда мешавад.
Меъёри пардохтпазирии ҷорӣ (К2-1) ҳамчун ҷамъи пули нақд, ҳисобҳои мукотибавӣ ва дороиҳои пардохтпазири ташкилотҳои қарзӣ то 30 рӯзи наздик нисбат ба амонатҳои дархостшаванда, таҳвили пулӣ, ӯҳдадориҳои мӯҳлаташон то 30 рӯзи наздик муқаррар карда мешавад:

ДП

К2 - 1 = ______ 100%,

УК

ки дар ин ҷо: ДП - дороиҳои пардохтпазир, яъне ҷамъи ҳисобҳои тавозунии

10100+10301+10305+10315+10317+10501+10505+10507+10509+дороиҳои мӯҳлаташ то 30 рӯз (қисми ҳисобҳои(10511+10513+10515+10517+10519+10521+10531+10533+10535+10537+10539+

10541+10543+10545+10571+10573+10591+10593+10595+10597+11701+11703+11705+11707+15707+ 15709+15711+15713)) + қисми ҳисобҳои (11901+11905+11909+11915+13101+13103+13105+ 13109+15101+15103+15105+15113);

УК - амонатҳои дархостшаванда ва ӯҳдадориҳои кӯтоҳмуддат, яъне ҷамъи ҳисобҳои тавозунии 20202+20204+20206+20208+20212+20214+20602+20604+20802+20804+ ӯҳдадориҳои мӯҳлаташон то 30 рӯзи наздик (қисми ҳисобҳои (22402+22404+22406+22408+

22802+22804+20216+20218+20220+20222+20226+20228+20230+20232+20262+20264+20402+20406+

20606+20608+20610+20612+20614+20616+20618+20620+20662+20664+20806+20808+20810+20812+

20814+20816+24202+24204+22202+22204+22212+22214+22216+22218+26238)).

Коғазҳои қиматноке, ки барои амалиётҳои РЕПО ҳамчун гарав гузошта шудаанд ва воситаҳое, ки ба сифати кафолат нигоҳ дошта шудаанд ба таркиби дороиҳои пардохтпазир дохил карда намешаванд.

Меъёри пардохтпазирӣ (К2-1) ба андозаи на камтар аз 30% муқаррар карда мешавад.

Эзоҳ: Меъёри пардохпазирӣ барои ташкилотҳои қарзие, ки яке аз меъёрҳои мақбулро риоя намекунанд, ба андозаи 50% муқаррар карда мешавад.

АНДОЗАИ НИҲОИИ ХАВФ БАРОИ ЯК ҚАРЗГИР Ё ГУРӯҲИ ҚАРЗГИРОНИ АЛОҚАМАНД (К3-1)

Андозаи ниҳоии хавф ба як қарзгир ё гурӯҳи қарзгирони алоқаманд аз сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ бо фоиз муқаррар карда мешавад.
Ду ё зиёда қарзгироне (шахсони воқеӣ ё ҳуқуқӣ), ки байни якдигар алоқамандии ҳуқуқӣ ва ё иқтисодӣ доранд, гурӯҳи қарзгирони алоқаманд ҳисобида шуда, ҳангоми ҳисоб намудани меъёри мақбули К3-1 уҳдадориҳои қарзии умумии онҳо ҷамъ карда мешаванд.

Қарзгирон байни якдигар алоқамандии ҳуқуқӣ доранд, агар яке аз ҳолатҳои зерин ҷой дошта бошад:

- як қарзгир (шахси воқеӣ ё ҳуқуқӣ) ваколати назоратии тибқи қонунгузории бонкӣ муайяншуда аз болои дигар қарзгир (шахси ҳуқуқӣ) дошта бошад;

- ду ё зиёда қарзгир (шахсони ҳуқуқӣ) таҳти ваколати назоратии тибқи қонунгузории бонкӣ муайяншудаи як шахс (воқеӣ ё ҳуқуқӣ) қарор дошта бошанд, новобаста аз уҳдадории қарзӣ доштани ин шахс дар назди ташкилоти қарзӣ.

Қарзгирон байни якдигар алоқамандии иқтисодӣ доранд, агар яке аз ҳолатҳои зерин ҷой дошта бошад:

- маблағи қарзи як ё зиёда қарзгир ба қарзгири дигар интиқол дода шуда бошад ё барои манфиати бевоситаи он истифода шуда бошад;

- маблағи қарзи ду ё зиёда қарзгир ё дороиҳои бо маблағи чунин қарз харидашуда, ба шахси дигаре, ки қарзгир намебошад, интиқол дода шуда бошад ё ба манфиати бевоситаи чунин шахс истифода шуда бошад, ба истиснои аҳдҳои байни шахсони мустақил софдилона басташуда, ки маблағи онҳо барои харидории мол ё хизматрасонӣ истифода шуда бошад;

- ду ё зиёда қарзгир барои иҷрои уҳдадории қарзии худ дар назди ташкилоти қарзӣ аз як сарчашма истифода баранд, аз ҷумла қарзгирон маблағи қарзро барои ташкили ширкати умумӣ ё фаъолияти якҷоя истифода баранд, инчунин қарзгирон маблағи қарзро барои харидории саҳмияҳои (ҳиссаҳои) шахси ҳуқуқие, ки онҳо якҷоя назорат менамоянд, истифода баранд;

- ду ё зиёда қарзгир барои таъминоти қарзи яке аз онҳо ё байни якдигар зомин ё кафил шуда бошанд;

- барои таъминоти қарзҳои ду ё зиёда қарзгир, як шахс зомин ё кафил шуда бошад, новобаста аз уҳдадории қарзӣ доштани ин шахс дар назди ташкилоти қарзӣ;

- ду ё зиёда қарзгир барои таъминоти қарзҳои худ як амволро истифода бурда бошанд;

- зиёда аз 25 фоизи даромадҳои қарзгир аз фурӯши мол ё хизматрасонӣ ба қарзгири дигар ба даст ояд, агар харидории ин молу хизматрасонӣ аз тарафи шахсони дигар озодона иваз карда нашавад;

- қарзгирон-шахсони воқеӣ корфармои ягона дошта бошанд, ки ин корфармо низ дар назди ташкилоти қарзӣ уҳдадории қарзӣ дошта бошад;

- дигар ҳолатҳое, ки устувории молиявии яке аз қарзгирон ба устувории молиявии дигар ё дигарон таъсир расонида тавонад.

Ҳангоми муайян намудани андозаи ниҳоии хавфи қарзӣ, ба бақияи холиси умумии уҳдадориҳои қарзӣ (тавозунӣ ва ғайритавозунӣ) инҳо дохил мешаванд:

- қарзҳо;

- хатҳои қарзии кушодашудае, ки ҳоло аз тарафи қарзгир маблағи онҳо гирифта нашудааст;

- фоизҳои ҳисобшудаи пардохтнашуда;

- эътиборномаҳои (аккредитивҳои) додашуда;

- уҳдадориҳо аз рӯи шартномаҳои асъорие, ки аз тарафи қарзгир то ҳол пардохт нашудаанд (шартномаҳои СПОТ, СВОП ё Форвард);

- кафолатҳои додашуда;

- маблағи коғазҳои қиматноки қарзӣ, ки ташкилоти қарзӣ харидорӣ намудааст;

- маблағи таҳти ҳисоб додашуда ё ҳаргуна маблағгузориҳои дигар.

Дар ҳолати бақияи холиси умумии уҳдадориҳои қарзии як қарзгир ё гурӯҳи

қарзгирони алоқаманд дар назди ташкилоти қарзӣ, ки тибқи банди 43 Дастурамали мазкур муайян карда мешавад, аз 5 фоизи сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ зиёд будан он ҳамчун қарзи калон ҳисобида мешавад.

Андозаи ниҳоии хавф ба як қарзгир ё гурӯҳи қарзгирони алоқаманд (К3-1) чунин муайян карда мешавад:

Қк

КЗ - 1 = — *100%,

Ст

ки дар ин ҷо: Қк - қарзи калони як қарзгир ё гурӯҳи қарзгирони алоқаманд;

Ст - сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ.

Ҳадди ниҳоии хавф барои як қарзгир ё гурӯҳи қарзгирони алоқаманд (К3-1) ба андозаи на зиёда аз 20%-и сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ муқаррар карда мешавад.

Муқаррароти банди 45 Дастурамали мазкур нисбат ба уҳдадориҳои қарзии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё уҳдадориҳои қарзии таҳти кафолати он татбиқ намегардад.

АНДОЗАИ НИҲОИИ ХАВФ БАРОИ ҚАРЗҲОИ КАЛОН (К3-2)

Пешниҳоди қарзҳои калон бояд аз ҷониби Шӯрои нозирони (ё мақоми ба он баробари) ташкилоти қарзӣ тасдиқ гардад. Дар пайнавишти ҷаласаи Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар) бояд оид ба тасдиқи додани ин гуна қарз, инчунин натиҷаи овоздиҳии ҳар як узви Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар) мушаххасан дарҷ шуда бошад.
Андозаи ниҳоии хавф барои қарзҳои калон ҳамчун таносуби ҷамъи қарзҳои калони ташкилоти қарзӣ (£ Қк) ва сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ (Ст) муайян карда мешавад.

Σ Қк

КЗ - 2 = =— Ҷ 100%

Ст

Андозаи ниҳоии хавф барои қарзҳои калон ба андозаи на зиёда аз 3 маротибаи сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ муқаррар карда мешавад.

Муқаррароти банди 48 Дастурамали мазкур нисбат ба уҳдадориҳои қарзии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё уҳдадориҳои қарзии таҳти кафолати он татбиқ намегардад.

7.1 АНДОЗАИ НИҲОИИ ХАВФ БАРОИ ЯК ҚАРЗГИР - ТАШКИЛОТИ ҚАРЗӢ (К3-3)

Андозаи ниҳоии хавф барои як қарзгир-ташкилоти қарзӣ, чунин муайян карда мешавад:

Қтқ

КЗ - 3 = —- х 100%,

Ст

ки дар ин ҷо: Қтқ - бақияи холиси умумии уҳдадориҳои қарзии як қарзгир- ташкилоти қарзӣ, ки тибқи банди 43 Дастурамали мазкур муайян карда мешавад, ва ҷойгиркунии муҳлатнок ба ин ташкилот бо пули миллӣ ва асъори хориҷӣ мебошад;

Ст - сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ.

Андозаи ниҳоии хавф барои як қарзгир-ташкилоти қарзӣ (К3-3) то 20%-и сармояи танзимшаванда муқаррар карда мешавад.

АНДОЗАИ НИҲОИИ ХАВФ БАРОИ ШАХСОНИ ВОБАСТА (АЛОҚАМАНД) (К4-1, К4-2)

Андозаи ниҳоии хавф ба як қарзгир-шахси вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ (К4-1) чунин муайян карда мешавад.

Қкв

К4 - 1 = — х 100%,

Ст

ки дар ин ҷо: Қв - бақияи холиси умумии уҳдадориҳои қарзии як қарзгир-шахси вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ, ки тибқи банди 43 Дастурамали мазкур муайян карда мешавад;

Ст - сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ.

Андозаи ниҳоии хавф ба як қарзгир-шахси вобаста (алоқаманд) (К4-1) то 2%-и сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ муқаррар карда мешавад.

Ба ғайр аз ин, хавфи умумии қарзҳое, ки ба шахсони вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ дода шудаанд (К4-2), наметавонад аз 10%-и сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ зиёд бошад. Меъёри мақбули К4-2 чунин муайян карда мешавад:

Σ Қв

К4 - 2 = =— х 100%,

Ст

ки дар ин ҷо: 2 Қв - ҷамъи бақияи холиси уҳдадориҳои қарзии шахсони вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ, ки тибқи банди 43 Дастурамали мазкур муайян карда мешавад;

Ст - сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ.

Ташкилоти қарзӣ наметавонад бо шахсони вобаста (алоқаманд) амалиётҳои зеринро гузаронад, агар:

- қарз ё дигар амалиёт, ки шартҳои онҳо ба таври хаттӣ аз ҷониби аксарияти аъзои Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар) бо тартиби дар бандҳои 55 ва 56 Дастурамали мазкур пешбинишуда ба расмият дароварда нашуда бошад ё дар ҳолати филиали бонки хориҷӣ аз тарафи роҳбари он маъқул дониста нашуда бошад;

- фоиз ва ҳаққи хизматрасонии гирифташаванда аз рӯи қарз ва дигар амалиётҳо аз меъёри бозории амалкунанда барои чунин амалиётҳо пасттар бошад;

- фоиз ва ҳаққи хизматрасонии пардохтшаванда аз рӯи амонат (пасандоз) ва дигар амалиётҳо аз меъёри бозории амалкунанда барои чунин амалиётҳо зиёдтар бошад;

- муҳлати қарз ва ё барасмиятдарории он барои ин гуна шахсон назар ба дигар шахсон бартарият дошта бошад;

- қарзи пешниҳодшаванда ба ин гуна шахсон бе таъмин бошад;

- муҳлати амонат (пасандоз) ва шарту шароити он аз дигар амонатҳои (пасандозҳои) мавҷудбуда моҳиятан фарқ дошта бошад;

- қарзи ба кормандони роҳбарикунандаи ташкилоти қарзӣ додашуда, аз ҷумла ҳар гуна қарзи аз тарафи як ё чанд ҷамъияти фаръии ташкилоти қарзӣ додашуда аз сӣ фоизи даромади солонаи ин шахс зиёд бошад.

Дар давоми ду соли аввали фаъолияти ташкилоти қарзӣ додани қарз ба шахсони вобаста (алоқаманд) манъ аст.
Қарори Шӯрои нозирони (ё мақоми ба он баробари) ташкилоти қарзӣ оид ба тасдиқи аҳд бо шахси вобаста (алоқаманд) дар асоси ифшои пурраи ҳамаи шарту шароити аҳд қабул карда мешавад. Мушаххасоти баррасии масъала ва далелҳо оид ба он, ки ин амалиёт одилона буда, ба манфиати ташкилоти қарзӣ ҷавобгӯ аст, дар пайнавишти маҷлиси Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар) бояд сабт карда шавад. Ташкилоти қарзӣ бояд сабти хаттии чунин қарор ва пайнавишт, аз ҷумла ифшои шарту шароитҳои амалиётро бо ному насаби аъзои Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар), ки ҳамин амалиётро тасдиқ кардаанд, нигоҳ дорад.
Узви Шӯрои нозирони (ё мақоми ба он баробари) ташкилоти қарзӣ ҳуқуқ надорад, ки дар давраи баррасӣ ва тасдиқи амалиёт байни ташкилоти қарзӣ ва шахсони зерин иштирок намояд:

- байни ташкилоти қарзӣ ва худи ӯ;

- байни ташкилоти қарзӣ ва аъзои оилаи ӯ;

- байни ташкилоти қарзӣ ва ҳама гуна шахсони ҳуқуқӣ, ки дар он худи ӯ ё аъзои оилаи ӯ ҳиссаи иштироки афзалиятнок доранд ё узви Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар), мақоми иҷроия мебошанд ё дар вазифаи ба онҳо баробар дар ин шахси ҳуқуқӣ кор мекунанд.

Ташкилоти қарзӣ уҳдадор аст оид ба ҳама гуна амалиётҳои бо шахсони вобастаи (алоқаманди) худ анҷомдодашуда, ки маблағи ҳар яки он аз 50 000 сомонӣ зиёд мебошад, ба Бонки милии Тоҷикистон ҳар семоҳа, дар давоми як моҳ баъд аз анҷоми семоҳаи тақвимӣ ҳисобот диҳад. Ин гуна ҳисобот бояд маълумоти зеринро дар бар гирад:

- ному насаби шахси вобаста (алоқаманд);

- дараҷаи вобастагӣ;

- маблағи амалиёт;

- намуди амалиёт, шарт ва муҳлати он;

- ҳолати ҷории амалиёт.

Ташкилоти қарзӣ ҳуқуқ надорад аз шахсони вобастаи (алоқаманди) худ қарзҳои ғайрифаъол, қарзҳои таҷдидшуда ё гарави барои бозфурӯш гирифташудаи онҳоро харидорӣ намояд.

58.1 Ташкилоти қарзӣ ҳуқуқ надорад, ки ба ҳама гуна шахсон барои мақсадҳои зерин қарз диҳад:

- барои пардохти уҳдадории худ дар назди шахси вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ;

- барои пардохти уҳдадории шахси вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ дар назди ташкилоти қарзӣ ё дигар шахсон;

- барои харидорӣ намудани дороӣ аз шахси вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ;

- барои сармоягузорӣ намудан ба фаъолияти хоҷагидории (тиҷорати) шахси вобастаи (алоқаманди) ташкилоти қарзӣ.

МЕЪЁРИ ИСТИФОДАИ МАБЛАҒҲОИ ХУДИИ ТАШКИЛОТИ ҚАРЗӣ БАРОИ ХАРИДОРИИ САҲМИЯҲОИ (ҲИССАҲОИ) ДИГАР ШАХСОНИ ҲУҚУҚӣ (К5)

Ин меъёри мақбул ҳамчун таносуби маблағи сармоягузориҳо ва сармояи танзимшаванда муқаррар карда мешавад:

Sм

К5 = — х 100%,

Ст

ки дар ин ҷо: Sм- маблағи сармоягузориҳо барои харидории саҳмияҳои (ҳиссаҳои) дигар шахсони ҳуқуқӣ, яъне ҷамъи ҳисобҳои тавозунии 11935 + 11943 + 11945 + 13129 +13137 + 13139 + 15129 + 15137 + 15139

ва Ст - сармояи танзимшаванда.

Меъёри (К5) ба андозаи на зиёда 10%-и сармояи танзимшаванда муқаррар карда мешавад.

ҳангоми аз ҷониби ташкилоти қарзӣ харид намудан ё соҳиб шудани саҳмияҳои (ҳиссаҳои) дигар шахсони ҳуқуқӣ бояд санади меъёрии ҳуқуқии Бонки миллии Тоҷикистон оид ба талаботи сармоягузорӣ риоя карда шавад.

МЕЪЁРИ ҲАДДИ НИҲОИИ ПАСАНДОЗҲО ВА АМОНАТҲОИ ҶАЛБШАВАНДА БАРОИ ТАШКИЛОТҲОИ ҚАРЗИИ ҒАЙРИБОНКӣ, АЗ ҶУМЛА ТАШКИЛОТҲОИ АМОНАТИИ ҚАРЗИИ ХУРД (К7)

Меъёри ҳадди ниҳоии пасандозҳо ва амонатҳои ҷалбшаванда барои ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ, аз ҷумла ташкилотҳои амонатии қарзии хурд ҳамчун маблағи пасандозҳо ва амонатҳо нисбат ба сармояи танзимшаванда муайян карда мешавад:

ПА

К7=—,

Ст

ки дар ин ҷо: ПА - бақияи ҳисобҳои пасандозӣ ва амонатӣ, яъне ҷамъи ҳисобҳои тавозунии 20202 + 20206 + 20212 + 20214 + 20216 + 20218 + 20220 + 20222 + 20226 + 20228 + 20230 + 20232;

Ст - сармояи танзимшаванда.

Меъёри ҳадди ниҳоии пасандозҳо ва амонатҳои ҷалбшаванда то 3 маротибаи сармояи танзимшаванда муқаррар карда мешавад.

ДАР БОРАИ НАЗОРАТ АЗ РӯИ РИОЯИ МЕЪЁРҲОИ МАҚБУЛ

Назорат дар асоси ҳисоботҳои тавозунии моҳонаи ташкилотҳои қарзӣ, маълумотномаҳои аз ҷониби роҳбари ташкилоти қарзӣ ва сармуҳосиб ба имзорасида, ҳисоби меъёрҳои мақбул ва рамзкушоии ҳисобҳои алоҳидаи тавозунӣ ҳар моҳ анҷом дода мешавад. Аз рӯи натиҷаҳои баррасии ҳисоботи тавозунии моҳона ва маълумотномаҳо дар муддати на дертар аз як моҳ, Департаменти назорати бонкии Бонки миллии Тоҷикистон хулосаҳои дахлдорро ба роҳбари Бонки миллии Тоҷикистон барои қабули қарор пешниҳод менамояд.

62.1 Роҳбарияти ташкилотҳои қарзӣ бояд ҳар моҳ ба Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар) оид ба иҷрои меъёрҳои мақбул ҳисобот диҳад.

62.2 Дар мавриде, ки роҳбарият ва ё Шӯрои нозирони (ё мақоми ба он баробари) ташкилотҳои қарзӣ аз ҳолати вайроншавии ягон меъёри мақбул огоҳ мешаванд, онҳо бояд Бонки миллии Тоҷикистонро аз ин ҳолат хабардор намоянд. Хабардор накардани Бонки миллии Тоҷикистон боиси аз тарафи Бонки миллии Тоҷикистон татбиқ гардидани чораҳои фаврии ислоҳӣ ва таъсиррасонӣ нисбат ба ташкилотҳои қарзӣ, аз ҷумла мақоми идоракунии онҳо мегардад.

Дар мавриди аз ҷониби ташкилотҳои қарзӣ вайрон кардани меъёрҳои мақбул, Бонки миллии Тоҷикистон чораҳои фаврии ислоҳӣ ва таъсиррасонӣ нисбат ба онҳо татбиқ менамояд. Дар давоми 10 рӯз аз санаи вайроншавии меъёрҳои мақбул, роҳбарияти ташкилотҳои қарзӣ бояд ба Бонки миллии Тоҷикистон нақшаи чорабиниҳои тасдиқшуда оид ба бартараф намудани камбудиҳои ҷойдошта ва роҳҳои ба танзим даровардани риояи меъёрҳои мақбулро пешниҳод намояд.
Дар ҳолати аз ҷониби ташкилотҳои қарзӣ риоя накардани меъёрҳои мақбул, ки Дастурамали мазкур пешбинӣ намудааст, Бонки миллии Тоҷикистон дархости онҳоро дар бораи кушодани филиалҳо, намояндагиҳо, гирифтани иҷозатномаҳои иловагӣ дастгирӣ намекунад ва дархости ташкилотҳои қарзиро барои гирифтани аккредитатсия дар хусуси ширкати онҳо дар барномаҳои байналмилалӣ мавриди баррасӣ қарор намедиҳад.
Ташкилотҳои қарзӣ мутобиқи қонунгузорӣ барои дуруст ва саҳеҳ омода кардани ҳисоботҳо оид ба ҳолати меъёрҳои мақбул масъулият ба зимма доранд.

Варианти пешинаи матни лоиҳаи санади меъёрии ҳуқуқӣ (рус)

ИНСТРУКЦИЯ №176

«О ПОРЯДКЕ РЕГУЛИРОВАНИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ КРЕДИТНЫХ ОРГАНИЗАЦИЙ»

Инструкция №176 «О порядке регулирования деятельности кредитных организаций» (далее - Инструкция) разработана в соответствии со статьей 42 Закона Республики Таджикистан «О Национальном банке Таджикистана», частью 2 статьи 29 Закона Республики Таджикистан «О банковской деятельности» и статьей 23 Закона Республики Таджикистан «О микрофинансовых организациях» и регулирует деятельность кредитных организаций, за исключением микрокредитных организаций и микрокредитных фондов, посредством установления и расчёта пруденциальных норм.

ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

В целях защиты интересов вкладчиков, кредиторов и обеспечения финансовой стабильности банковской системы Республики Таджикистан, Национальный банк Таджикистана устанавливает следующие обязательные пруденциальные нормы для регулирования деятельности кредитных организаций:

- минимальный размер уставного капитала для вновь создаваемых кредитных организаций;

- максимальный размер неденежной части уставного капитала;

- максимальный размер риска на одного заемщика или группу взаимосвязанных заемщиков;

- норматив достаточности капитала;

- норматив текущей ликвидности;

- норматив использования собственных средств кредитных организаций для приобретения акций (долей) юридических лиц;

- максимальный размер кредитов, гарантий и поручительств, предоставляемых кредитными организациями своим связанным лицам;

- предельный размер прилекаемых сбережений и депозитов (для небанковских кредитных организаций, в том числе микрокредитных депозитных организаций).

Национальный банк Таджикистана в соответствии с международными стандартами, передовой практикой, в соответствии со своими нормативными правовыми актами может устанавливать пруденциальные нормативы и порядок их использования кредитными организациями и применяет их при осуществлении надзора.
Национальный банк Таджикистана устанавливает требования, определенные в соответствии с нормами настоящей главы, применяемые к кредитным организациям и их дочерним организациям на основании консолидированного надзора.
Национальный банк Таджикистана может устанавливать другие пруденциальные нормативы, применяемые в международной практике регулирования банковской деятельности.
Размер микрокредита, выдаваемого микрокредитной депозитной организацией физическим лицам, не должен превышать сумму в 250 000 (двести пятьдесят тысяч) сомони, а выдаваемого юридическим лицам, не должен превышать сумму в 500 000 (пятьсот тысяч) сомони. Размер микрокредита, выдаваемого другим кредитным организациям, не должен превышать сумму в 1 500 000 (один миллион пятьсот тысяч) сомони.
В случае равенства или приближения норматива достаточности капитала кредитной организации к установленному размеру, то есть нахождения показателя в диапазоне 0,25 процентных пунктов до установленной нормы, кредитной организации запрещается проведение следующих операций:

- увеличивать больше чем на 5% ежегодно свои активы, подвергающиеся риску (в т.ч. внебалансовые статьи);

- платить эффективную процентную ставку по депозитам и сбережениям, превышающую средний рыночный курс по депозитам и сбережениям;

- выкупать собственные акции;

- начислять и выплачивать дивиденды акционерам;

- участвовать в сделках со связанными с кредитной организацией лицами.

В случае снижения показателя достаточности капитала ниже установленного норматива Национального банка Таджикистана, в дополнение к ограничениям, предусмотренным пунктом 7 данной Инструкции, кредитной организации запрещается проведение следующих операций:

- привлечение сберегательных и срочных депозитов физических лиц (в том числе, открытие новых сберегательных и срочных депозитных счетов и пополнение существующих сберегательных и срочных депозитных счетов физических лиц);

- банками и небанковскими кредитными организациями (кроме микрокредитных депозитных организаций) предоставление новых кредитов свыше 500 000 (пятьсот тысяч) сомони или увеличение пределов кредитования свыше указанной суммы для существующих клиентов;

- микрокредитными депозитными организациями предоставление новых кредитов в сумме свыше 50 000 (пятидесяти тысяч) сомони или увеличение пределов кредитования свыше указанной суммы для существующих клиентов;

- инвестирование с целью покупки акций и других ценных бумаг, которое приведет к увеличению активов взвешенных с учетом риска (в том числе внебалансовых счетов);

- увеличение заработной платы и других форм компенсаций, оплата премий членам Наблюдательного Совета (или органа приравненного к нему), руководящим работникам и любому лицу, связанному с кредитной организацией;

- предоставление любому лицу, связанному с кредитной организацией любых средств (в том числе, выдачу сбережений и их процентов, оплату дивидендов, выдачу кредитов или условных обязательств, включая гарантии и аккредитивы);

- покупка основных средств и все виды крупных расходов (в том числе, расходов на ремонт, строительство и др.);

- открытие филиала, иного структурного подразделения или начинать новую деятельность.

МИНИМАЛЬНЫЙ РАЗМЕР КАПИТАЛА ДЛЯ КРЕДИТНЫХ ОРГАНИЗАЦИЙ

Минимальный размер уставного капитала для вновь создаваемых банков устанавливается в сумме 50 млн. сомони.
Минимальный размер уставного капитала для вновь создаваемых небанковских кредитных организаций устанавливается в сумме 30 млн. сомони, а для вновь создаваемых микрокредитных депозитных организаций в сумме 6 млн. сомони.
Уставный капитал кредитной организации формируется в национальной валюте.

Максимальный размер неденежной части уставного капитала для вновь создаваемых кредитных организаций не должен превышать 20 процентов сформированного уставного капитала.

Неденежная часть уставного капитала кредитной организации формируется, но не учитывается при расчете регулятивного капитала, за счет материальных активов, а именно: оборудования кредитной организации (вычислительная техника, офисная мебель и кондиционеры) и зданий (помещений), в которых располагается кредитная организация, за исключением незавершенного строительства.
Кредитная организация не может распределять чистый доход среди акционеров в виде дивиденда, если такое действие приводит к нарушению норматива достаточности капитала, или если норматив достаточности капитала уже нарушается.
Кредитная организация не может распределять свой чистый доход как дивиденд среди акционеров до покрытия всех расходов, связанных с её учреждением.
В течение первых трех лет деятельности кредитной организации запрещается кредитной организации-эмитенту приобретать акции у своих акционеров.

ПОРЯДОК РАСЧЕТА ПРУДЕНЦИАЛЬНЫХ НОРМ
Регулятивный капитал кредитной организации состоит из чистого основного и дополнительного капиталов.
Чистый основной капитал кредитной организации состоит из фактически оплаченного уставного капитала, излишки (сумма, образующаяся от положительной разницы между ценой реализации и номинальной стоимостью акций, выпущенных кредитной организацией (доли) и дополнительной оплаты со стороны учредителей), резервов основного капитала, нераспределенной прибыли, прибыли прошлого года после уплаты налога на прибыль и подтверждения внешнего аудита за минусом убытка текущего и прошлых годов, нематериальных активов за минусом начисленной амортизации.

17.1 Если резервы и фонды по активам, созданные согласно установленным требованиям соответствующих нормативных правовых актов Национального банка Таджикистана, больше чем фонды, рассчитанные на основе Международных стандартов финансовой отчетности (на основе аудиторского заключения), и на балансовых счетах 30315 «Общий резерв от прибыли», 30305 «Нераспределенная прибыль/убытки прошлых лет» и 30307 «Прибыль/убыток прошлого года» отсутствуют достаточные средства для покрытия такой разницы, непокрытая часть этой разницы вычитается из чистого основного капитала.

Чистый основной капитал определяется следующим образом:

Чок = балансовые счета 30301+30303+30601+30305+30307+30309 +30311+30313+30315

+31701-(15943-15945) - непокрытая часть разницы резерва и фондов по активам.

На балансовом счете 30315 “Общий резерв от прибыли” принимается в расчет общая сумма резерва на покрытие потенциальных потерь по стандартным ссудам и финансовому лизингу за счет прибыли кредитной организации.
Дебетовый остаток по балансовым счетам 30307 «Прибыль или убытки прошлого года» и 15943 «Нематериальные активы», уменьшают капитал и, следовательно, вычитаются из чистого основного капитала.

Дополнительный капитал определяется следующим образом:

Дк = балансовые счета 31503+31505+31507+31901+30317+30307 +31701+(часть 26246 + часть 30319)

19.1 Кредитная организация может включать в дополнительный капитал прибыль текущего года в размере 50% и прибыль прошлого года с которой налог на прибыль полностью не оплачен и не подтверждена внешним аудитом.

«Общий фонд по обслуживаемым активам» (счет 26246) и «Общий резерв по обслуживаемым активам» (счет 30319), которые созданы со стороны кредитной организации для классифицированных активов групп «стандартные» и «под наблюдением» согласно установленным требованиям соответствующих нормативных правовых актов Национального банка Таджикистана о порядке формирования и использования таких фондов и резервов, могут быть включены в дополнительный капитал, в размере не более 1,25% от общей суммы активов, взвешенных с учетом риска. Часть общего фонда по обслуживаемым активам (счет 26246) и общего резерва по обслуживаемым активам (счет 30319), которая превышает 1,25% от общей суммы активов, взвешенных с учетом риска, и не включена в структуру дополнительного капитала, вычитается от общей суммы активов, взвешенных с учетом риска при расчете норматива достаточности капитала.
Субординированным кредитом является кредит отвечающий следующим условиям:

а) предоставляется заёмщику только в денежном выражении сроком не менее чем на 5 лет;

б) проценты по кредиту не превышают размер ставки рефинансирования;

в) в случае ликвидации кредитной организации-заёмщика, требования кредитора по предоставленному кредиту удовлетворяются только после полного удовлетворения требований иных кредиторов и до возвращения суммы обыкновенных акций.

Субординированный кредит после согласования с Национальным банком Таджикистана включается в расчет дополнительного капитала, и именуется установленным квалифицированным субординированным кредитом.

22.1 При наступлении срока оплаты установленного квалифицированного субординированного кредита, если оплата данного кредита приводит к нарушению норматива достаточности капитала, или норматив достаточности капитала уже нарушен, кредитной организации запрещается погашать этот кредит и его проценты. Вдобавок, в таком случае, Национальный банк Таджикистана может потребовать от кредитной организации перевести субординированный кредит в простые акции.

22.2 Кредитная организация, может раньше срока перевести субординированный кредит в простые акции с предварительного согласия Национального банка Таджикистана.

В течение 5 лет до наступления срока оплаты субординированного кредита, ежегодно из состава регулятивного капитала исключается 20% установленного квалифицированного субординированного кредита согласно следующей таблице:

Срок оплаты	Часть, которая принимается в расчет дополнительного капитала
Более 5 лет	100%
Более 4 лет и менее 5 лет	80%
Более 3 лет и менее 4 лет	60%
Более 2 лет и менее 3 лет	40%
Более 1 года и менее 2 лет	20%
Менее 1 года	0

Установленные квалифицированные субординированные кредиты принимаются в расчет в дополнительный капитал в размере не более 50% от общей суммы чистого основного капитала (Косн).
Общий капитал равен сумме чистого основного капитала и дополнительного капитала:

- если чистый основной капитал превышает дополнительный капитал, тогда общий капитал равняется сумме чистого основного капитала и дополнительного капитала:

Кобщ = Косн + Кдоп;

- если дополнительный капитал превышает чистый основной капитал, тогда общий капитал будет считаться равным сумме двухкратного размера чистого основного капитала:

Кобщ = Косн к Х 2;

Регулятивный капитал кредитной организации равен разности общего капитала и суммы приобретенных акций других кредитных организаций и несформированной части фонда покрытия возможных потерь (далее - ФПВП)¹:

Кр=Кобщ - балансовые счета (11937+11939+11941+13131+13133+13135+15131+15133+15135+ несформированная часть ФПВП).

26.1 Регулятивный капитал микрокредитных депозитных организаций не должен быть менее 6 млн. сомони.

Активы, взвешенные с учетом риска, кредитной организации подразделяются на 5 групп:

____________________________

Несформированная часть ФПВП равна разнице между расчетной суммой и фактически

сформированной суммой данного фонда. Если несформированная часть ФПВП превышает ноль, тогда она вычитается из регулятивного капитала.

Наименование активов	Вес риска (в %)	Наименование балансовых счетов
1 Группа
К получению из корреспондентского счета в Национальном банке Таджикистана, далее - НБТ	0%	10301,10305,10309,10311,10315,10317
Ценные бумаги НБТ		11901,13101,15101
Государственные казначейские векселя		11909,13103,15105
Государственные облигации Таджикистана		11905,13105,15103
Наличность и другие кассовые документы		10101,10103,10105,10107,10109,10111,10115, 10117, 10119,10121
Золото в слитках		10131
Форвардные операции и СВОП с НБТ		91101, 91103, 91201, 91203, 92101, 15501, 15507, 17561
2 Группа
Кредиты, которые гарантированны Правительством Республики Таджикистан	10%	Часть счетов 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723, 10741,10743,10745,10747,10749,10751,10752, 10753,10754,10755,10757,10759,10761,10763, 10765,10767,10769,10771,10772,10773,10774, 10775,10777,10779,10901,10903,10905,10907, 10909,10911,10912,10913,10914,10915,10917, 10919,10921,10922,10923,10925,10927,10929, 10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959, 10961,10962,10963,10965,11101,11103,11105, 11107,11109,11111,11112,11113,11114,11115, 11117,11119,11121,11122,11123,11125,11127, 11129,11131,11133,11134,11135,11137,11139, 11141,11143,11145,11146,11147,11149,11153, 11155,11157,11158,11159,11161,11301,11303, 11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331, 11333,11335,11337,11339,11501,11503,11505, 11506,11507,11509,11511,11513,11515,11516, 11517,11519,11521,11523,11525,11526,11527, 11529,11531,11533,11535,11536,11537,11539, 11541,11543,11545,11546,11547,11549,11551, 11553,11555,11556,11557,11559,11561,11563, 11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575,
		11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586, 11587,11589
Кредиты, выданные под залог государственных казначейских векселей Таджикистана	10%	Часть счетов 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723, 10901,10903,10905,10907,10909,10911,10912, 10913,10914,10915,10917,10919,10921,10922, 10923,10925,10927,10929,10931,10933,10934, 10935,10937,10939,10943,10945,10947,10948, 10949,10951,10957,10959,10961,10962,10963, 10965,11101,11103,11105,11107,11109,11111, 11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133, 11134,11135,11137,11139,11141,11143,11145, 11146,11147,11149,11153,11155,11157,11158, 11159,11161,11301,11303,11305,11307,11309, 11311,11313,11315,11317,11319,11321,11323, 11325,11327,11329,11331,11333,11335,11337, 11339,11501,11503,11505,11506,11507,11509, 11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533, 11535,11536,11537,11539,11541,11543,11545, 11546,11547,11549,11551,11553,11555,11556, 11557,11559,11561,11563,11565,11566,11567, 11569,11571,11573,11575,11576,11577,11579, 11581,11583,11585,11586,11587,11589
Кредиты, выданные под залог ценных бумаг НБТ	10%	Часть счетов 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723, 10901,10903,10905,10907,10909,10911,10912, 10913,10914,10915,10917,10919,10921,10922, 10923,10925,10927,10929,10931,10933,10934, 10935,10937,10939,10943,10945,10947,10948, 10949,10951,10957,10959,10961,10962,10963, 10965,11101,11103,11105,11107,11109,11111, 11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133, 11134,11135,11137,11139,11141,11143,11145, 11146,11147,11149,11153,11155,11157,11158, 11159,11161,11301,11303,11305,11307,11309, 11311,11313,11315,11317,11319,11321,11323, 11325,11327,11329,11331,11333,11335,11337, 11339,11501,11503,11505,11506,11507,11509, 11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533, 11535,11536,11537,11539,11541,11543,11545, 11546,11547,11549,11551,11553,11555,11556,
		11557,11559,11561,11563,11565,11566,11567, 11569,11571,11573,11575,11576,11577,11579, 11581,11583,11585,11586,11587,11589
Кредиты, выданные под залог золотых слитков	10%	Часть счетов 10701,10703,10705,10707, 10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723, 10741,10743,10745,10747,10749,10751,10752, 10753,10754,10755,10757,10759,10761,10763, 10765,10767,10769,10771,10772,10773,10774, 10775,10777,10779,10901,10903,10905,10907, 10909,10911,10912,10913,10914,10915,10917, 10919,10921,10922,10923,10925,10927,10929, 10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959, 10961,10962,10963,10965,11101,11103,11105, 11107,11109,11111,11112,11113,11114,11115, 11117,11119,11121,11122,11123,11125,11127, 11129,11131,11133,11134,11135,11137,11139, 11141,11143,11145,11146,11147,11149,11153, 11155,11157,11158,11159,11161,11301,11303, 11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331, 11333,11335,11337,11339,11501,11503,11505, 11506,11507,11509,11511,11513,11515,11516, 11517,11519,11521,11523,11525,11526,11527, 11529,11531,11533,11535,11536,11537,11539, 11541,11543,11545,11546,11547,11549,11551, 11553,11555,11556,11557,11559,11561,11563, 11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575, 11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586, 11587,11589
Неиспользованные кредитные линии		Часть счетов 90901, 90903
Форвардные операции и СВОП с определёнными международными финансовыми организациями		91101, 91103, 91201, 91203, 92101, 15501, 15507, 17561
3 Группа
Средства на корсчетах, размещения, субординированные кредиты, акцепты банков - нерезидентов стран членов ОЭСР	70%	Часть счетов 10507, 10509, 10515,10517, 10535, 10537, 10555,10557,11705,11707
Операции по РЕПО с банками- нерезидентами стран – членов ОЭСР	70%	Часть счетов 10571,10573
Долговые ценные бумаги и акции выпущенные государственными предприятиями		11911, 11935, 13107, 13129, 15107, 15129 Часть счетов 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Долговые ценные бумаги, выпущенные государствами - членами ОЭСР		11919, 13113, 15117, часть счетов 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Долговые ценные бумаги, выпущенные банками-нерезидентами стран – членов ОЭСР		Часть счетов 11929,13123,15123,11933,11947, 13127,13141,15127,15141
Часть неиспользованных обязательств с договорным сроком до одного года или менее		Часть счетов 97103,93101,91701,91901
Аккредитивы стран - членов ОЭСР		Часть счетов 90101,90103,90105,90107
Стендбай - соглашение стран членов ОЭСР		Часть счета 90113
Соглашение по андерайтингу стран - членов ОЭСР		Часть счета 93103
Гарантии стран - членов ОЭСР		Часть счета 90701
Проданные активы с возможностью их возврата в странах - членах ОЭСР	70%	Часть счета 95101
Ценные бумаги банков- нерезидентов в странах - членах ОЭСР		Часть счета 97101
Средства на корсчетах, размещения, субординированные кредиты, акцепты банков-резидентов		10501,10505,10511,10513,10531,10533,10551, 10553,11701,11703
Операции РЕПО с банками - резидентами		Часть счетов 10571,10573
Средства на корсчетах, размещения, субординированные кредиты, акцепты банков - нерезидентов стран не членов ОЭСР		Часть счетов 10507,10509,10515, 10517,10535,
		10537,10555,10557,11705,11707
Операции РЕПО с банками - нерезидентам стран не членов ОЭСР		Часть счетов 10571,10573
Долговые ценные бумаги и акции, выпущенные банками-резидентами		11927,13121,15121, часть счетов 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Долговые ценные бумаги и акции, выпущенные банками- нерезидентами не членами ОЭСР		Часть счетов 11929, 13123, 15123, 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Долговые ценные бумаги, выпущенные местными властями Республики Таджикистан		11915,13109,15113 часть счетов 11933,13127, 15127
Долговые ценные бумаги, выпущенные странами СНГ		11917,13111,15115 часть счетов 11933,13127, 15127
Долговые ценные бумаги, выпущенные странами не членами ОЭСР и СНГ	70%	11921,13115,15119, часть счетов 11933,13127, 15127
Ценные бумаги, полученные кредитными организациями, резидентами, нерезидентами и странами не членами ОЭСР		Часть счета 97101
Форвардные операции и СВОП с финансовыми организациями, в том числе банки		91101, 91103, 91201, 91203, 92101, 15501, 15507, 17561
4 Группа
Средства на корсчетах, размещения, субординированные кредиты и кредиты другим кредитным организациям		10519,10521,10539,10541,10543,10545,10559, 10561,10591,10593,10595,10597
Долговые ценные бумаги и акции, выпущенные местными предприятиями		11923,11943,13117,13137,15109,15137, часть счетов 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Долговые ценные бумаги и акции, выпущенные иностранными предприятиями		11925,11945,13119,13139,15111,15139, часть счетов 11933,11947,13127,13141,15127, 15141
Кредиты в национальной валюте, кроме кредитов, выданных под гарантию Правительства Республики Таджикистан, под залог государственных казначейских векселей Таджикистана, ценных бумаг НБТ и золотых слитков	100%	Часть счетов 10701,10705,10709,10713,10717, 10721,10741,10745,10749,10752,10753,10757, 10761,10765,10769,10772,10773,10777,10901, 10905,10909,10912,10913,10917,10919,10921, 10922,10923,10925,10937,10943,10945,10947, 10948,10949,10951,11101,11105,11109,11112, 11113,11117,11119,11121,11122,11123,11125, 11137,11141,11143,11145,11146,11147,11149, 11301,11305,11309,11313,11317,11321,11325, 11329,11333,11337,11501,11503,11505,11506, 11507,11509,11521,11523,11525,11526,11527, 11529,11541,11543,11545,11546,11547,11549,
		11551,11553,11555,11556,11557,11559,11571, 11573,11575,11576,11577,11579
Основные средства за исключением нематериальных активов		15901,15903,15905,15907,15911,15915,15919, 15923, 15927,15931,15935,15939,15947
Прочие активы за исключением межфилиальных средств		15301,15303,15305,15503,15505,15707,15709, 15711,15713,17501,17503,17505,17507,17509, 17513,17515,17517,17519,17521,17531,17533, 17535,17537,17539,17541,17543,17545,17547, 17549,17551,17553,17555,17557,17559,17563, 17565
Неиспользованные кредитные линии		Часть счетов 90901,90903
Аккредитивы другим небанковским кредитным организациям		Часть счетов 90101,90103,90105,90107
Соглашение стендбай для других небанковских кредитных организаций		Часть счетов 90109,90111,90113
Соглашение по андерайтингу для других небанковских кредитных организаций		Часть счета 93103
Гарантии выданные другим небанковским кредитным организациям	100%	Часть счета 90701
Проданные другим небанковским кредитным организациям активы с возможностью возврата		Часть счета 95101
Аккредитивы другим предприятиям		Часть счетов 90101,90103,90105,90107
Соглашение стендбай с другими предприятиями		Часть счетов 90109,90111,90113
Соглашение по андерайтингу с другими предприятиями		Часть счета 93103
Гарантии выданные другим предприятиям		Часть счета 90701
Проданные другим предприятиям активы с возможностью возврата		Часть счета 95101
Полученные ценные бумаги прочих предприятий		Часть счета 97101
Форвардные и СВОП операции с другими предприятиями		91101, 91103, 91201, 91203, 92101, 15501, 15507, 17561
Совокупная чистая открытая валютная позиция	100%	Учитывается наибольшая часть совокупной чистой открытой валютной позиции (длинной или короткой)
5 Группа
Кредиты в иностранной валюте, кроме кредитов, выданных под гарантию Правительства Республики Таджикистан, под залог государственных казначейских векселей Таджикистана, ценных бумаг НБТ и золотых слитков	150%	10703,10707,10711,10715,10719,10723,10743, 10747,10751,10754,10755,10759,10763,10767, 10771,10774,10775,10779,10903,10907,10911, 10914,10915,10927,10929,10931,10933,10934, 10935,10939,10957,10959,10961,10962,10963, 10965,11103,11107,11111,11114,11115,11127, 11129,11131,11133,11134,11135,11139,11153, 11155, 11157,11158,11159,11161,11303,11307, 11311,11315,11319,11323,11327,11331,11335, 11339,11511,11513,11515,11516,11517,11519, 11531,11533,11535,11536,11537,11539,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11581,11583, 11585,11586,11587,11589

27.1 В случае неплатежеспособности (дефолт) государства, банка, предприятия и другой организации, расположенных в группе 3 (с риском 70%), они должны быть переведены в группу 4 и взвешены с учетом риска 100%.

Взвешивание балансовых активов с учетом риска, производится следующим методом: актив (в сомони) умножается на риск (в % ):100.
Взвешивание внебалансовых активов с учетом риска, производится следующим методом: внебалансовые активы (в сомони) умножается на вероятность их превращения в балансовые активы (в %) и их результат умножается на риск (в %):100.
Перечень стран-членов Организации экономического сотрудничества и развития (ОЭСР): Австралия, Австрия, Бельгия, Канада, Чехия, Дания, Германия, Финляндия, Франция, Греция, Венгрия, Исландия, Ирландия, Италия, Япония, Южная Корея, Люксембург, Мексика, Нидерланды, Новая Зеландия, Норвегия, Польша, Португалия, Испания, Швеция, Швейцария, Турция, Великобритания, США, Республика Словакия, Саудовская Аравия (после заключения специального кредитного договора с Международным Валютным Фондом).

30.1. К определенным международным финансовым организациям относятся: Группа Всемирного Банка (WBG) (состоит аз Международного банка реконструкции и развития (IBRD), Международной финансовой корпорациии (IFC) и Многостороннего агентства по инвестиционным гарантиям (MIGA)), Азиатский Банк Развития (ADB), Африканский банк развития (AfDB), Европейский банк реконструкции и развития (EBRD), Межамериканский банк развития (IADB), Европейский инвестиционный банк (EIB), Европейский инвестиционный фонд (EIF), Северный инвестиционный банк (NIB), Карибский банк развития (CDB), Исламский банк Развития (IDB) и Совет Европейского банка развития (CEDB).

НОРМАТИВЫ ДОСТАТОЧНОСТИ КАПИТАЛА (К1-1, К1-2)

Нормативы достаточности капитала состоят из норматива достаточности капитала (К1-1) и соотношения регулятивного капитала кредитной организации и общих активов (К1-2).
Норматив достаточности капитала (К1-1) определяется, как соотношение регулятивного капитала кредитной организации и активов, взвешенных с учетом риска:

Кр

К1-1 = ------- х 100%,

Ар

где Кр - регулятивный капитал кредитной организации, Ар - активы кредитной организации, взвешенные с учетом риска.

Норматив достаточности капитала (К1-1) устанавливается в размере не менее 12%.

Примечание: Для кредитных организаций, более подверженных банковским рискам, минимальный размер экономических нормативов достаточности капитала К1-1 может быть установлен более чем в 12%.

Достаточность капитала (К1-2) определяется как соотношение регулятивного капитала кредитной организации и общих активов:

Кр

К1-2 = ------- х 100%,

где Кр - регулятивный капитал кредитной организации, А - общая сумма активов без учета остатков балансовых счетов 15701, 15703, 15705.

Норматив достаточности капитала (К1-2) устанавливается в размере не менее 10%.

НОРМАТИВ ТЕКУЩЕЙ ЛИКВИДНОСТИ (К2-1)

Текущая ликвидность кредитной организации - это способность кредитной организации своевременно выполнить свои обязательства перед вкладчиками и кредиторами.
В целях контроля за состоянием текущей ликвидности кредитной организации, устанавливаются нормативы текущей ликвидности.
Норматив ликвидности (К2-1) устанавливается как соотношение денежной наличности, средств на корреспондентских счетах, ликвидных активов кредитной организации сроком погашения до 30 дней и депозитов до востребования, перечислений денежных средств, обязательств на срок до 30 дней:

ЛАТ

К2-1 = --------- х 100%,

ОВТ

где ЛАТ-ликвидные активы, т.е. рассчитываемые, как сумма балансовых счетов

10100+10301+10305+10315+10317+10501+10505+10507+10509+активов кредитной организации сроком погашения до 30 дней (части счетов (10511+10513+10515+10517+10519+10521+10531+

+10533+10535+10537+10539+10541+10543+10545+10571+10573+10591+10593+10595+10597+11701+ +11703+11705+11707+15707+15709+15711+15713)) + части счетов (11901+11905+11909+11915+ +13101+13103+13105+13109+15101+15103+15105+15113)

ОВТ - депозиты до востребования и краткосрочные обязательства, т. е. сумма балансовых счетов 20202+20204+20206+20208+20212+20214+20602+20604+20802+20804+ обязательства на срок до 30 дней (части счетов (22402+22404+22406+22408+22802+

22804+20216+20218+20220+20222+20226+20228+20230+20232+20262+20264+20402+20406+20606+ 20608+20610+20612+20614+20616+20618+20620+20662+20664+20806+20808+20810+20812+20814+

20816+24202+24204+22202+22204+22212+22214+22216+22218+ 26238))

В ликвидные активы не включаются ценные бумаги, которые применяются в качестве залога для проведения операций РЕПО и средства, выступающие в качестве гарантий.

Норматив ликвидности (К2-1) устанавливается в размере не менее 30%.

Примечание: Норматив ликвидности для кредитных, организаций, не

соблюдающих один из пруденциальных нормативов, устанавливается в размере 50%.

МАКСИМАЛЬНЫЙ РАЗМЕР РИСКА НА ОДНОГО ЗАЕМЩИКА, ИЛИ ГРУППУ СВЯЗАННЫХ ЗАЕМЩИКОВ (К3-1)

Максимальный размер риска на одного заемщика или группу связанных заемщиков устанавливается в процентах от регулятивного капитала кредитной организации.
Два или более заёмщиков (юридических или физических лиц), которые имеют между собой правовую или экономическую связь, считаются группой связанных заёмщиков и при расчете пруденциального норматива К3-1 их общие кредитные обязательства суммируются.
Заёмщики имеют между собой правовую связь, если имеет место одно из нижеследующих обстоятельств:

- один заёмщик (физическое или юридическое лицо) обладает надзорными полномочиями, определенными банковским законодательством, над другим заёмщиком (юридическим лицом);

- два или более заёмщиков (юридических лиц) находятся под надзорными полномочиями, определенными банковским законодательством, одного лица (физического или юридического), независимо от наличия кредитных обязательств этого лица перед кредитной организацией.

Заёмщики имеют между собой экономическую связь, если имеет место одно из нижеследующих обстоятельств:

- сумма кредита одного или более заёмщиков переведена другому заёмщику или использована в его непосредственных интересах;

- сумма кредита одного или более заёмщиков или активы приобретенные на этот кредит переведены или использованы в непосредственных интересах другого лица, не являющегося заёмщиком, за исключением добросовестно заключенных сделок между самостоятельными лицами, по которым эти суммы использованы для покупки товаров или услуг;

- два или более заёмщиков для исполнения своих кредитных обязательств перед кредитной организацией пользуются одним источником, в том числе заёмщики используют сумму кредита для организации общего предприятия или совместной деятельности, также заёмщики используют сумму кредита для покупки акций (доли) юридического лица, поднадзорного им;

- два или более заёмщиков в качестве обеспечения кредита одного из них или друг у друга выступают поручителями или гарантами;

- в качестве обеспечения кредитов двух или более заёмщиков поручителем или гарантом выступает одно лицо, независимо от того, имеет ли это лицо кредитные обязательства перед кредитной организацией;

- два или более заёмщиков в качестве обеспечения своих кредитов используют одно имущество;

- более 25 процентов доходов заёмщика поступают от продажи товаров или предоставления услуг другому заёмщику, если покупка этих товаров и услуг свободно не заменяется другим лицом;

- заёмщики-физические лица имеют одного работодателя, который также имеет кредитные обязательства перед кредитной организацией;

- другие случаи, в которых финансовая устойчивость одного из заёмщиков может повлиять на финансовую устойчивость другого или других заёмщиков.

При определении максимального размера кредитного риска, в общий нетто остаток кредитных обязательств (балансовых и внебалансовых) включают следующее:

- кредиты;

- открытые кредитные линии, суммы по которым еще не получены заёмщиком;

- начисленные, но неоплаченные проценты;

- выданные аккредитивы;

- обязательства по валютным договорам, которые еще не оплачены заёмщиком (СПОТ, СВОП или Форвардные договора);

- выданные гарантии;

- суммы долговых ценных бумаг, при обретенных кредитной организацией;

- суммы выданные подотчёт или различные прочие вложения.

В случае, если общий нетто остаток кредитных обязательств одного заёмщика или группы связанных заёмщиков перед кредитной организацией, который определяется согласно пункту 43 данной Инструкции, превышает 5 процентов регулятивного капитала кредитной организации, то это считается крупным кредитом.
Максимальный размер риска на одного заёмщика или группу связанных заёмщиков (К3-1) определяется следующим образом:

Крз

К3-1= ------- х 100%,

Кр

где: Кк - крупный кредит одного заёмщика или группы связанных заёмщиков;

Кр - регулятивный капитал кредитной организации.

Максимальный размер риска на одного заёмщика или группу связанных заёмщиков (К3-1) устанавливается в размере не более 20% регулятивного капитала кредитной организации.

Положение пункта 45 настоящей Инструкции не применяется к кредитным обязательствам Правительства Республики Таджикистан или кредитным обязательствам под его гарантией.

МАКСИМАЛЬНЫЙ РАЗМЕР КРУПНЫХ КРЕДИТНЫХ РИСКОВ (К3-2)

Предоставление крупных кредитов должно утверждаться Наблюдательным советом (или органом приравненным к нему) кредитной организации. В протоколе заседания Наблюдательного совета (или органа приравненного к нему) должно быть чётко внесено утверждение выдачи такого кредита, также результат голосавания каждого из членов Наблюдательного совета (или органа приравненного к нему).
Максимальный размер риска для крупных кредитов определяется, как соотношение суммы крупных кредитов кредитной организации (2 Кк) к регулятивному капиталу кредитной организации (Кр):

Е Кк

КЗ - 2 = - X 100%

Кр

Максимальный размер риска для крупных кредитов устанавливается в размере не превышающем 3-х кратный размер регулятивного капитала кредитной организации.

Положение пункта 48 настоящей Инструкции не применяется к кредитным обязательствам Правительства Республики Таджикистан или кредитным обязательствам под его гарантией.

7.1 МАКСИМАЛЬНЫЙ РАЗМЕР РИСКА НА ОДНОГО ЗАЁМЩИКА-КРЕДИТНУЮ ОРГАНИЗАЦИЮ (К3-3)

Максимальный размер риска на одного заёмщика-кредитную организацию определяется следующим образом:

Кко

К3 - 3 = — X 100%,

Кр

где: Кко - общий нетто остаток кредитных обязательств одного заёмщика-кредитной организации, который определяется согласно пункту 43 данной Инструкции, и срочных размещений в национальной и иностраной валютах в этой организации;

Кр - регулятивный капитал кредитной организации.

Максимальный размер риска на одного заёмщика-кредитную организацию устанавливается в размере не более 20% от регулятивного капитала.

МАКСИМАЛЬНЫЙ РАЗМЕР РИСКА ДЛЯ СВЯЗАННЫХ ЛИЦ (К4-1, К4-2)

Максимальный размер риска на одного заемщика-связанного лица кредитной организации (К4-1) определяется следующим образом:

Кс

К4 - 1 = — X 100%,

Кр

где: Кс - общий нетто остаток кредитных обязательств одного заёмщика-связанного с кредитной организацией лица, который определяется согласно пункту 43 данной Инструкции;

Кр - регулятивный капитал кредитной организации.

Максимальный размер риска на одного заемщика-связанного лица (К4-1) устанавливается в размере до 2% регулятивного капитала.

Кроме этого, общий риск кредитов, выданных заемщикам-связанным лицам кредитной организации (К4-2), не может превышать 10% регулятивного капитала кредитной организации. Пруденциальный норматив К4-2 определяется следующим образом:

Е Кс

К4 - 2 = =— X 100%,

Кр

где: £ Кс - сумма общих нетто остатков кредитных обязательств связанных лиц кредитной организации, которые определяются согласно пункту 43 данной Инструкции;

Кр - регулятивный капитал кредитной организации.

Кредитная организация не может проводить нижеследующие операции со связанными лицами, если:

- кредит и другие операции, условия которых не оформлены письменно большинством членов Наблюдательного совета (или органа приравненного к нему) в порядке определенном пунктами 55 и 56 данной Инструкции, или в случае филиала иностранного банка не одобрены его руководителем;

- получаемые проценты и комиссии за кредит и другие операции ниже рыночных ставок, действующих для таких операций;

- оплачиваемые проценты и комиссии за депозит (сбережения) и другие операции выше рыночных ставок, действующих для таких операций;

- срок кредита или его оформление для таких лиц имеют преимущество относительно других лиц;

- предоставляемый кредит таким лицам является необеспеченным;

- срок депозита (сбережения) и его условия существенно отличаются от других действующих депозитов (сбережений);

- кредит, выданный руководящему работнику кредитной организации, в том числе любой кредит, выданный со стороны одного или более дочерних обществ кредитной организации, превышает 30 процентов годового дохода данного лица.

В течение первых двух лет деятельности кредитной организации запрещается выдача кредитов связанным лицам.
Постановление Наблюдательного совета (или органа приравненного к нему) об утверждении договора со связанным лицом принимается на основании полного раскрытия всех условий договора. Особенности рассмотрения вопроса и основания того, что эта операция, являясь справедливой, отвечает интересам кредитной организации, должны быть зафиксированы в протоколе собрания Наблюдательного совета (или органа приравненного к нему). Кредитная организация должна хранить письменную фиксацию такого постановления и протокола, в том числе раскрытие условий операции с указанием имен и фамилий членов Наблюдательного совета (или органа приравненного к нему), которые утвердили эту операцию.
Член Наблюдательного совета (или органа приравненного к нему) кредитной организации не имеет право принимать участие в период рассмотрения и утверждения операций между кредитной организацией и следующими лицами:

- между кредитной организацией и им сами;

- между кредитной организацией и членом его семьи;

- между кредитной организацией и любым юридическим лицом, в котором он сам или член его семьи имеет преимущественную долю участия, или является членом Наблюдательного совета (или приравненного к нему органа), органа управления или работает в этом юридическом лице на должности равной им.

Кредитная организация ответственна за предоставление отчета в Национальный банк Таджикистана каждый квартал по всем совершенным операциям, сумма каждой из которых превышает 50 000 сомони, со своими связанными лицами, в течение одного месяца после завершения календарного квартала. Такой отчет должен содержать следующую информацию:

- имя и фамилию связанного лица;

- степень связи;

- сумму операции;

- вид, условия и сроки операции;

- текущее состояние операции.

Кредитная организация не в праве выкупать у своих связанных лиц их необслуживаеемые кредиты, пересмотренные кредиты или залоги изъятые для перепродажи.

58.1 Кредитная организация не в праве выдавать кредиты любым лицам для следующих целей:

- для погашения их обязательств перед связанным лицом кредитной организации;

- для погашения обязательств связанного лица кредитной организации перед кредитной организацией или другими лицами;

- для покупки актива у связанного лица кредитной организации;

- для инвестирования в хозяйственную (коммерческую) деятельность связанного лица кредитной организации.

НОРМАТИВ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ СОБСТВЕННЫХ СРЕДСТВ КРЕДИТНОЙ ОРГАНИЗАЦИИ ДЛЯ ПРИОБРЕТЕНИЯ АКЦИЙ ДРУГИХ ЮРИДИЧЕСКИХ ЛИЦ (К5)

Этот пруденциальный норматив устанавливается, как соотношение размеров инвестируемых средств и регулятивного капитала:

SCи

К5 = -------- 100%,

Кр

где 8си - инвестируемые средства на приобретение акций (долей) других юридических лиц,

т.е. рассчитываемые, как сумма балансовых счетов 11935+11943+11945+13129+13137+13139 +15129+15137+15139,

Кр - регулятивный капитал кредитной организации.

Норматив (К5) устанавливается в размере не более 10% регулятивного капитала.

При покупке или приобретении кредитной организацией акций (долей) других юридических лиц должен соблюдаться нормативный правовой акт Национального банка Таджикистана о требованиях к инвестированию.

НОРМАТИВ ПРЕДЕЛЬНОГО РАЗМЕРА ПРИВЛЕКАЕМЫХ СБЕРЕЖЕНИЙ И ДЕПОЗИТОВ ДЛЯ НЕБАНКОВСКИХ КРЕДИТНЫХ ОРГАНИЗАЦИЙ, В ТОМ ЧИСЛЕ МИКРОКРЕДИТНЫХ ДЕПОЗИТНЫХ ОРГАНИЗАЦИЙ (К7)

Норматив предельного размера привлекаемых сбережений и депозитов для небанковских кредитных организаций, в том числе микрокредитных депозитных организаций определяется, как соотношение суммы сбережений и депозитов к регулятивному капиталу:

СД

К7= ___ -Р,

Кр

где: СД - остатки сберегательных и депозитных счетов, т.е. сумма балансовых счетов 20202 + 20206 + 20212 + 20214 + 20216 + 20218 + 20220 + 20222 + 20226 + 20228 + 20230 + 20232;

Кр - регулятивный капитал.

Норматив предельного размера привлекаемых сбережений и депозитов устанавливается в размере не превышающем 3-х кратный размер регулятивного капитала.

О КОНТРОЛЕ ЗА СОБЛЮДЕНИЕМ ПРУДЕНЦИАЛЬНЫХ НОРМ

Контроль осуществляется на основании месячных балансов кредитных организаций, к которым прилагаются справки, подписанные руководителем кредитной организации и главным бухгалтером, с расчетами пруденциальных норм и расшифровками отдельных балансовых счетов ежемесячно. По результатам рассмотрения месячных балансов и справок, в течение одного месяца после представления, Департамент банковского надзора Национального банка Таджикистана составляет соответствующие заключения и представляет их руководству Национального банка Таджикистана для принятия решения.

62.1 Руководство кредитных организаций должно каждый месяц отчитываться о соблюдении пруденциальных нормативов перед Наблюдательным советом (или органом приравненным к нему).

62.2 В случае, когда руководство или Наблюдательный совет (или орган приравненный к нему) кредитных организаций узнают о нарушении какого-либо пруденциального норматива, они должны сообщить об этом Национальному банку Таджикистана. Не уведомление Национального банка Таджикистана станет причиной применения срочных исправительных мер и мер воздействия в отношении кредитных организаций, в том числе в отношении их органов управления.

В случае нарушения пруденциальных нормативов со стороны кредитных организаций, Национальный банк Таджикистана применит по отношению к ним срочные исправительные меры и меры воздействия. В течение 10 дней с даты нарушения пруденциальных нормативов, руководство кредитных организаций должно предоставить в Национальный банк Таджикистана утвержденный план мероприятий по устранению существующих недостатков и путей урегулирования соблюдения пруденциальных нормативов.
В случае не соблюдения кредитными организациями пруденциальных норм, предусмотренных настоящей Инструкцией, Национальный банк Таджикистана не поддерживает их просьбы об открытии филиалов, представительств, получении дополнительной лицензии и не рассматривает их ходатайства на получение аккредитации для участия в международных программах.
Кредитные организации, в соответствие с законодательством, несут ответственность за достоверное и правильное составление расчетов пруденциальных норм.

Матни лоиҳаи санади меъёрии ҳуқуқӣ (тоҷ)

Замима ба қарори Раёсати

Бонки миллии Тоҷикистон

аз «___» ________с.20___, №___

Тағйиру иловаҳо ба Дастурамали №176

«Дар бораи тартиби танзими фаъолияти ташкилотҳои қарзӣ»

Ба Дастурамали №176 «Дар бораи тартиби танзими фаъолияти ташкилотҳои қарзӣ», ки бо қарори Раёсати Бонки миллии Тоҷикистон аз 9 октябри соли 2009, №304 тасдиқ шудааст тағйиру иловаҳои зерин ворид карда шаванд:

Банди 6 бо мазмуни зерин илова карда шавад:

«6. Ба ташкилотҳои молиявӣ (барои мақсадҳои дастурамали мазкур) ташкилотҳое дохил карда мешаванд, ки ҳуқуқи машғул шуданро ба фаъолияти бонкӣ, суғуртавӣ, лизингӣ, сармоягузорӣ, бюрои таърихи қарз, брокерӣ ё дилерӣ дар бозори коғазҳои қиматнок, идоракунии бовариноки коғазҳои қиматнок, гаравхона, хизматрасонии пардохтӣ, протсессингӣ, хизматрасонӣ ба сифати агенти молиявӣ, мушовир ё маслиҳатгари молиявӣ, ё хизматрасонии иттилооти молиявию қарзиро доранд.».

Аз банди 7 калимаи “самараноки” хориҷ карда шавад.
Банди 9 дар таҳрири зерин ифода карда шавад:

«9. Андозаи ҳадди ақалли сармояи оинномавӣ барои бонкҳои навтаъсис ба таври зерин муқаррар карда мешавад:

- аз01.01.с.2023 ба маблағи 60 миллион сомонӣ;

- аз 01.01.с.2024 ба маблағи 70 миллион сомонӣ;

- аз 01.01.с.2025 ба маблағи 80 миллион сомонӣ;

- аз 01.01.с.2026 ба маблағи 90миллион сомонӣ;

- аз 01.01.с.2027 ба маблағи 100 миллион сомонӣ.».

Дар банди 17пас аз калимаи «ҳисобшуда»аломатҳо ва калимаҳои «,саҳмияҳои (ҳиссаҳои) дигар ташкилотҳои молиявӣ ва қисми ташкилнашудаи фонди пӯшонидани талафоти имконпазир (минбаъд – фонд)[1]» илова карда шаванд.
Банди 17¹дар таҳрири зерин ифода карда шавад:

«17¹. Агар захира ва фондҳои аз рӯи дороиҳо тибқи талаботи муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии дахлдори Бонки миллии Тоҷикистон ҳисобшуда аз фондҳои тибқи Стандартҳои байналмилалии ҳисоботи молиявӣ (дар асоси хулосаи аудиторӣ) ташкилшуда зиёд бошанд ва дар ҳисобҳои тавозунии 30315 “Захираи умумӣ аз фоида”, 30305 “Фоидаи тақсимнашуда/зарари солҳои гузашта” ва 30307 “Фоида/зарари соли гузашта” маблағи кофӣ барои пӯшонидани чунин фарқият мавҷуд набошад, маблағи қисми пӯшониданашудаи фарқияти мазкур аз сармояи асосии соф тарҳ карда мешавад.

Сармояи асосии соф ба таври зайл муайян карда мешавад:

Сас = ҳисобҳои тавозунии 30301 + 30303 + 30601 + 30305 + 30307 + 30309 + 30311 + 30313 + 30315 + 31701 - (15943 - 15945) -саҳмияҳои (ҳиссаҳои) дигар ташкилотҳои молиявӣ - қисми ташкилнашудаи захира ва фондҳо аз рӯи дороиҳо.».

Банди 18 хориҷ карда шавад.
Дар банди 25калимаи «умумӣ» ба калимаи «танзимшаванда» ва ихтисораи «Су» ба ихтисораи «Ст» иваз карда шавад.
Банди 26 хориҷ карда шавад.
Банди 27 дар таҳрири зерин ифода карда шавад:

«27. Дороиҳои бо назардошти хавф баркашидашудаи ташкилоти қарзӣ ба 5 гурӯҳ тақсим карда мешаванд:

Номгӯидороиҳо	Вазнихавф (бо %)	Номгӯиҳисобҳоитавозунӣ
Гурӯҳи 1
Барои гирифтан аз суратҳисоби муросилотӣ дар Бонки миллии Тоҷикистон, минбаъд - БМТ	0%	10301,10305,10309,10311,10315,10317
Коғазҳои қиматноки БМТ		11901,13101,15101
Векселҳои давлатии хазинадорӣ		11909,13103,15105
Вомбаргҳои давлатии Тоҷикистон		11905,13105,15103
Нақдина ва дигар ҳуҷҷатҳои хазина		10101,10103,10105,10107,10109,10111,10115,10117,10119,10121
Сабикаи тилло		10131
Амалиёти форвардӣ ва СВОПбо БМТ		Андозаи хавфи қарзии созишномаҳо, ки бо усули «Хавфи ҷорӣ» ҳисобшудааст
Гурӯҳи2
Қарзҳое, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон кафолат додааст	10%	Қисми ҳисобҳои 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723,10741, 10743,10745,10747,10749,10751,10752,10753,10754, 10755,10757,10759,10761,10763,10765,10767,10769, 10771,10772,10773,10774,10775,10777,10779,10901, 10903,10905,10907,10909,10911,10912,10913,10914, 10915,10917,10919,10921,10922,10923,10925,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959,10961, 10962,10963,10965,11101,11103,11105,11107,11109, 11111,11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133,11134, 11135,11137,11139,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11153,11155,11157,11158,11159,11161,11301, 11303,11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331,11333, 11335,11337,11339,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533,11535, 11536,11537,11539,11541,11543,11545,11546,11547, 11549,11551,11553,11555,11556,11557,11559,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575, 11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586,11587, 11589
Қарзҳо зери гарави векселҳои давлатии хазинадории Тоҷикистон	10%	Қисми ҳисобҳои 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723,10901, 10903,10905,10907,10909,10911,10912,10913,10914, 10915,10917,10919,10921,10922,10923,10925,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959,10961, 10962,10963,10965,11101,11103,11105,11107,11109, 11111,11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133,11134, 11135,11137,11139,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11153,11155,11157,11158,11159,11161,11301, 11303,11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317,11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331,11333,11335,11337,11339,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533,11535,
	10%	11536,11537,11539,11541,11543,11545,11546,11547, 11549,11551,11553,11555,11556,11557,11559,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575, 11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586,11587, 11589
Қарзҳо зери гарави коғазҳои қиматноки БМТ		Қисми ҳисобҳои 10701,10703,10705,10707,10709, 10711, 10713,10715,10717,10719,10721,10723,10901, 10903,10905,10907,10909,10911,10912,10913,10914, 10915,10917,10919,10921,10922,10923,10925,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959,10961, 10962,10963,10965,11101,11103,11105,11107,11109, 11111,11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133,11134, 11135,11137,11139,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11153,11155,11157,11158,11159,11161,11301, 11303,11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331,11333, 11335,11337,11339,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533,11535, 11536,11537,11539,11541,11543,11545,11546,11547, 11549,11551,11553,11555,11556,11557,11559,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575, 11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586,11587,11589
Қарзҳо зери гарави сабикаи тилло		Қисми ҳисобҳои 10701,10703,10705,10707,10709, 10711,10713,10715,10717,10719,10721,10723,10741, 10743,10745,10747,10749,10751,10752,10753,10754, 10755,10757,10759,10761,10763,10765,10767,10769, 10771,10772,10773,10774,10775,10777,10779,10901, 10903,10905,10907,10909,10911,10912,10913,10914, 10915,10917,10919,10921,10922,10923,10925,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10937,10939,10943, 10945,10947,10948,10949,10951,10957,10959,10961, 10962,10963,10965,11101,11103,11105,11107,11109, 11111,11112,11113,11114,11115,11117,11119,11121, 11122,11123,11125,11127,11129,11131,11133,11134, 11135,11137,11139,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11153,11155,11157,11158,11159,11161,11301, 11303,11305,11307,11309,11311,11313,11315,11317, 11319,11321,11323,11325,11327,11329,11331,11333, 11335,11337,11339,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11511,11513,11515,11516,11517,11519,11521, 11523,11525,11526,11527,11529,11531,11533,11535, 11536,11537,11539,11541,11543,11545,11546,11547,
	10%	11549,11551,11553,11555,11556,11557,11559,11561, 11563,11565,11566,11567,11569,11571,11573,11575,11576,11577,11579,11581,11583,11585,11586,11587, 11589
Хатҳои қарзии истифоданашуда		Қисми ҳисобҳои 90901, 90903
Амалиёти форвардӣ ва СВОПбо ташкилотҳои байналмилалии молиявии муайяншуда		Андозаи хавфи қарзии созишномаҳо, ки боусули «Хавфи ҷорӣ» ҳисобшудааст
Гурӯҳи 3
Маблағҳо дар суратҳисобҳои муросилотӣ, ҷойгиркунӣ, қарзҳо, қарзҳои субординарӣ ва пазираҳои бонкҳо-ғайрирезидентҳои давлатҳои аъзои ТҲИТ	70%	Қисми ҳисобҳои 10507,10509,10515,10517,10535, 10537,10555,10557,11705,11707
Амалиёт аз рӯи РЕПО бо бонкҳо–ғайрирезидентҳои давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисмиҳисобҳои 10571,10573
Коғазҳоиқиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи корхонаҳои давлатӣ		11911,11935,13107,13129,15107,15129 қисми ҳисобҳои 11933,11947,13127,13141,15127,15141
Коғазҳои қиматноки қарзии баровардаи давлатҳои аъзои ТҲИТ		11919,13113,15117, қисми ҳисобҳои 11933,11947, 13127,13141,15127,15141
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи бонкҳо–ғайрирезидентҳои давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисмиҳисобҳои 11929,13123,15123,11933,11947, 13127,13141,15127,15141
Қисми истифоданашудаи уҳдадориҳо ба муҳлати шартномавии то як сол ё камтар аз он		Қисмиҳисобҳои 97103,93101,91701,91901
Эътиборномаҳоидавлатҳоиаъзои ТҲИТ		Қисмиҳисобҳои 90101,90103,90105,90107
Созишномаи стэндбайи давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисмиҳисоби 90113
Созишнома аз рӯи андеррайтинги давлатҳоиаъзои ТҲИТ		Қисмиҳисоби 93103
Кафолатҳоидавлатҳоиаъзои ТҲИТ		Қисмиҳисоби 90701
Дороиҳои фурӯхташуда, ки имкони бозгашт доранд дар давлатҳои аъзои ТҲИТ		Қисмиҳисоби 95101
Коғазҳои қиматноки бонкҳо-ғайрирезидентҳо дар давлатҳои аъзои ТҲИТ	70%	Қисмиҳисоби 97101
Маблағҳо дар суратҳисобҳои муросилотӣ, ҷойгиркунӣ, қарзҳо, қарзҳои субординарӣ ва пазираҳои бонкҳо-резидентҳо		10501,10505,10511,10513,10531,10533,10551,10553, 11701,11703
Амалиёти РЕПО бо бонкҳо-резидентҳо		Қисмиҳисобҳои 10571,10573
Маблағҳо дарсуратҳисобҳоимуросилотӣ, ҷойгиркунӣ, қарзҳо, қарзҳои субординарӣ ва пазираҳоибонкҳо-ғайрирезидентҳои давлатҳои ғайриаъзои ТҲИТ		Қисмиҳисобҳои 10507,10509,10515, 10517,10535, 10537,10555,10557,11705,11707
Амалиёти РЕПО бо бонкҳо-ғайрирезидентҳои давлатҳоиғайриаъзои ТҲИТ		Қисмиҳисобҳои 10571,10573
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи бонкҳо-резидентҳо		11927,13121,15121, қисми ҳисобҳои 11933,11947, 13127,13141,15127,15141
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи бонкҳо-ғайрирезидентҳоидавлатҳоиғайриаъзои ТҲИТ		Қисмиҳисобҳои 11929, 13123, 15123, 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141
Коғазҳои қиматноки қарзии баровардаи ҳукуматҳои маҳаллии Ҷумҳурии Тоҷикистон		11915,13109, 15113 қисми ҳисобҳои 11933, 13127, 15127
Коғазҳои қиматноки қарзии баровардаи давлатҳои ИДМ		11917,13111, 15115 қисми ҳисобҳои 11933, 13127, 15127
Коғазҳои қиматноки қарзии баровардаи давлатҳои ғайриаъзои ТҲИТ ва ИДМ		11921,13115, 15119, қисми ҳисобҳои 11933, 13127, 15127
Коғазҳои қиматноки гирифтаи ташкилотҳои қарзӣ, резидентҳо, ғайрирезидентҳова давлатҳоиғайриаъзои ТҲИТ		Қисмиҳисоби 97101
Амалиёти форвардӣ ва СВОП бо ташкилотҳои молиявӣ, аз ҷумла бонкҳо		Андозаи хавфи қарзии созишномаҳо, ки бо усули «Хавфи ҷорӣ» ҳисобшудааст

Гурӯҳи 4
Маблағҳо дар суратҳисобҳоимуросилотӣ, ҷойгиркунӣ, қарзҳои субординарӣ ва қарзҳо ба дигар ташкилотҳои қарзӣ	100%	10519,10521,10539,10541,10543,10545,10559,10561, 10591,10593,10595,10597
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи корхонаҳои маҳаллӣ		11923,13117,15109, қисми ҳисобҳои 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141 ва ҳисобҳои 11943, 13137, 15137 - бидуни маблағҳои саҳмияҳо (ҳиссаҳо), ки аз сармоя тарҳ карда мешаванд
Коғазҳои қиматноки қарзӣ ва саҳмияҳои баровардаи корхонаҳои хориҷӣ		11925,13119,15111, қисми ҳисобҳои 11933, 11947, 13127, 13141, 15127, 15141 ва ҳисобҳои 11945, 13139, 15139 - бидуни маблағҳои саҳмияҳо (ҳиссаҳо), ки аз сармоя тарҳ карда мешаванд
Қарзҳо бо пули миллӣ, бидуни қарзҳои таҳти кафолати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, гарави векселҳои давлатии хазинадории Тоҷикистон, гарави коғазҳои қиматноки БМТ ва гарави сабикаи тилло		Қисмиҳисобҳои10701,10705,10709,10713,10717, 10721,10741,10745,10749,10752,10753,10757,10761, 10765,10769,10772,10773,10777,10901,10905,10909, 10912,10913,10917,10919,10921,10922,10923,10925, 10937,10943,10945,10947,10948,10949,10951,11101, 11105,11109,11112,11113,11117,11119,11121,11122, 11123,11125,11137,11141,11143,11145,11146,11147, 11149,11301,11305,11309,11313,11317,11321,11325, 11329,11333,11337,11501,11503,11505,11506,11507, 11509,11521,11523,11525,11526,11527,11529,11541, 11543,11545,11546,11547,11549,11551,11553,11555, 11556,11557,11559,11571,11573,11575,11576,11577, 11579
Воситаҳои асосӣ ба истиснои дороиҳои ғайримоддӣ		15901,15903,15905,15907,15911,15915,15919,15923, 15927,15931,15935,15939,15947
Дигар дороиҳо ба истиснои маблағҳои байнишуъбавӣ		15301,15303,15305,15503,15505,15707,15709,15711,15713,17501,17503,17505,17507,17509,17513,17515,17517,17519,17521,17531,17533,17535,17537,17539,17541,17543,17545,17547,17549,17551,17553,17555,17557,17559, 17563,17565
Хатҳоиқарзии истифоданашуда		Қисмиҳисобҳои 90901,90903
Эътиборномаҳо ба дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ		Қисмиҳисобҳои 90101,90103,90105,90107
Созишномаи стэндбай барои дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ		Қисмиҳисобҳои 90109,90111,90113
Созишнома аз рӯи андерайтинг барои дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ		Қисмиҳисоби 93103
Кафолатҳо барои дигар ташкилотҳои қарзии ғайрибонкӣ	100%	Қисмиҳисоби 90701
Дороиҳои фурӯхташуда, ки имкони бозгаштро ба дигар ташкилотҳоиқарзии ғайрибонкӣ доранд		Қисмиҳисоби 95101
Эътиборномаҳобакорхонаҳоидигар		Қисмиҳисобҳои 90101,90103,90105,90107
Созишномаи стэндбай бо корхонаҳоидигар		Қисмиҳисобҳои 90109,90111,90113
Созишнома аз рӯи андерайтинг барои корхонаҳои дигар		Қисмиҳисоби 93103
Кафолатҳобакорхонаҳоидигар		Қисмиҳисоби 90701
Дороиҳои фурӯхташуда, ки имкони бозгаштро ба корхонаҳои дигар доранд		Қисмиҳисоби 95101
Коғазҳои қиматноки гирифтаи корхонаҳои дигар		Қисмиҳисоби 97101
Амалиёти форвардӣ ва СВОП бо дигар корхонаҳо		Андозаи хавфи қарзии созишномаҳо, ки бо усули «Хавфи ҷорӣ» ҳисобшудааст
Мавқеи холиси ҷамъшудаи кушодаи асъорӣ		Қисми калонтарини мавқеи холиси ҷамъшудаи кушодаи асъорӣ (дароз ё кӯтоҳ) ба ҳисоб гирифта мешавад
Гурӯҳи 5
Қарзҳо бо асъори хориҷӣ, бидуни қарзҳои таҳти кафолати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, гарави векселҳои давлатии хазинадории Тоҷикистон, гарави коғазҳои қиматноки БМТ ва гарави сабикаи тилло.	150%	10703,10707,10711,10715,10719,10723,10743,10747,10751,10754,10755,10759,10763,10767,10771,10774, 10775,10779,10903,10907,10911,10914,10915,10927, 10929,10931,10933,10934,10935,10939,10957,10959, 10961,10962,10963,10965,11103,11107,11111,11114, 11115,11127,11129,11131,11133,11134,11135,11139, 11153,11155,11157,11158,11159,11161,11303,11307, 11311,11315,11319,11323,11327,11331,11335,11339, 11511,11513,11515,11516,11517,11519,11531,11533, 11535,11536,11537,11539,11561,11563,11565,11566, 11567,11569, 11581,11583,11585,11586,11587,11589

».

Аз бандҳои 28 ва 29 аломат ва рақами «:100» хориҷ карда шаванд.
Банди 31 дар таҳрири зерин ифода карда шавад:

«31. Меъёрҳои кифоятии сармоя аз меъёри кифоятии сармоя (К1-1), сармояи танзимшавандаи ташкилоти қарзӣ нисбат ба дороиҳои умумӣ (К1-2) ва меъёри кифоятии сармояи асосӣ (К1-3) иборат мебошанд.».

Банди 33¹ бо мазмуни зерин илова карда шавад:

«33¹. Меъёри кифоятии сармояи асосӣ (К1-3) ҳамчун сармояи асосии софи ташкилоти қарзӣ нисбат ба дороиҳои бо назардошти хавф баркашидашуда муайян карда мешавад:

ки дар ин ҷо: Сас – сармояи асосии софи ташкилоти қарзӣ;

Дх – дороиҳои ташкилоти қарзӣ, ки бо назардошти хавф баркашида шудаанд.

Меъёри кифоятии сармояи асосӣ (К1-3) ба андозаи зеринмуқаррар карда мешавад:

аз 01.01.с.2023 на камтар аз 8%;
аз 01.01.с.2024 на камтар аз 10%.».

Сархати дуюмибанди 36 дар таҳрири зерин ифода карда шавад:

«УК – амонатҳои дархостшаванда ва уҳдадориҳои кутоҳмуддат, яъне ҷамъи ҳисобҳои тавозунии 20202+20204+20206+20208+20212+20214+20216+20218+20602+20604+20802+20804 + уҳдадориҳои муҳлаташон то 30 рӯзиназдик (қисми ҳисобҳои (20220+20222+20226+20228+20230+20232+20262+20264+20402+20406+20606+20608+20610+20612+20614+20616+20618+20620+20662+20664+20806+20808+20810+20812+20814+20816+20862+20864+22202+22204+22206+22210+22212+22214+22216+22218+22402+22404+22406+22408+22802+22804+24202+24204+24402+24404+24406+26202+26204+26206+26208+26210+26212+26226+26228+26230+26238)).».

Дар банди 37:

- дар сархати якум пас аз рақам ва аломати «30%» калимаҳо, рақам ва аломати «ва барои ташкилотҳои қарзии низомсоз на камтар аз 50%»илова карда шаванд;

- дар матни эзоҳ пас аз рақам ва аломати «50%» калимаҳо, рақам ва аломати «ва барои ташкилотҳои қарзии низомсоз ба андозаи 70% » илова карда шаванд.

Дар банди 43:

- дар сархати якум пас аз калимаи «қарзҳо» аломат ва калимаҳои «, аз ҷумла қарзҳои байнибонкӣ» илова карда шаванд;

- пас аз сархати якум сархати нав бо мазмуни зерин илова карда шавад:

«– ҷойгиркуниҳои муҳлатнок;»;

- сархати панҷум дар таҳрири зерин ифода карда шавад:

«- уҳдадориҳо аз рӯи созишномаҳои СПОТ, ки аз тарафи ташкилоти қарзӣ иҷро шуда, азҷониби дигар тарафи созишнома то ҳол иҷро нашудаанд;»;

- пас аз сархати панҷум сархати нав бо мазмуни зерин илова карда шавад:

«- андозаи хавфи қарзӣ дар доираи созишномаҳои СВОП ё Форвард (боусули «Хавфи ҷорӣ» ҳисобшуда);».

Банди 43¹ бо мазмуни зерин илова карда шавад:

«43¹. Андозаи хавфи қарзӣ барои созишномаҳои СВОП ё Форвард (Қхҷ) бо усули «Хавфи ҷорӣ» чунин муайян карда мешавад:

ки дар ин ҷо: Хҷ ё хавфи ҷорӣ – арзиши мусбате, ки дар натиҷаи тағйирёбии бозор ба миён омада, ташкилоти қарзӣ онро дар ҳолати иҷро накардани уҳдадориҳо аз ҷониби дигар тарафи созишнома аз даст медиҳад;

Тим ё талафоти имконпазири минбаъда – ҳосили зарби арзиши созишнома (Ас), яъне маблағи уҳдадориҳои дигар тарафи созишнома дар назди ташкилоти қарзӣ ва зарбкунандаи мушаххас (р).

Зарбкунандаи мушаххас вобаста аз муҳлати боқимондаи амали созишномаҳотибқи ҷадвали зерин муқаррар карда мешавад:

№	Муҳлати боқимондаи амали созишнома	Зарбкунандаи мушаххас (р)
1	то 1 сол	10%
2	зиёда аз 1сол то 5 сол	12%
3	зиёда аз 5 сол	15%

».

Аз банди 48аломатҳо ва рақами « »хориҷ карда шаванд.
Боби 7¹ хориҷ карда шавад.
Дар банди 53:

–дар сархати якум пас аз калимаи “ки” калимаҳо ва рақами “маблағи он 50 000 сомонӣ ва зиёдааз он аст ва” илова карда шуда, калимаи “онҳо” ба калимаи “он” иваз карда шавад;

– пас аз сархати якум сархати нав бо мазмуни зерин илова карда шавад:

”- қарз ё дигар амалиёт, ки маблағи он то 50 000 сомонӣ аст ва шартҳои он ба таври хаттӣ дар санади дохилӣ аз ҷониби Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар) бо тартиби дар бандҳои 56¹ ва 56²Дастурамал пешбинишуда ба расмият дароварда нашуда бошад ё дар ҳолати филиали бонки хориҷӣ аз тарафи роҳбари он маъқул дониста нашуда бошад;”.Бандҳои 56¹ ва 56² бо мазмуни зерин илова карда шаванд:

“56¹. Ҳуҷҷати дохилӣ оид ба аҳд бо шахси вобаста (алоқаманд) аз ҷониби Шӯрои нозирони (ё мақоми ба он баробари) ташкилоти қарзӣ бо дарназардошти ҳамаи шарту шароит ва мушаххасоти он, ки ба талаботи сархатҳоисеюм, чорум, панҷум, шашум, ҳафтум ва ҳаштуми банди 53 Дастурамал ҷавобгӯ аст, қабул карда мешавад.

56². Шахси вобастаи(алоқаманди) ташкилоти қарзӣ ҳуқуқ надорад, ки дар давраи баррасӣ ва тасдиқи амалиёт байни ташкилоти қарзӣ ва шахсони зерин иштирок намояд:

байни ташкилоти қарзӣ ва худи ӯ;
байни ташкилоти қарзӣ ва аъзои оилаи ӯ;
байни ташкилоти қарзӣ ва ҳамагуна шахсони ҳуқуқӣ, ки дар он худи ӯ ё аъзои оилаи ӯ ҳиссаи иштироки афзалиятнок доранд ё узви Шӯрои нозирон (ё мақоми ба он баробар), мақоми иҷроия мебошанд ё дар вазифаи ба онҳо баробар дар ин шахси ҳуқуқӣ кор мекунанд.”.

Дар банди 57 калимаҳо ва рақами «аз 50 000 сомонӣ зиёд» ба рақам ва калимаҳои «50 000 сомонӣ ва зиёда аз он» иваз карда шаванд.
Дар банди 59 калимаҳо, рақамҳо ва аломатҳои «яъне ҷамъи ҳисобҳои тавозунии 11935 + 11943 + 11945 + 13129 + 13137 + 13139 + 15129 + 15137 + 15139» ба калимаҳои«ки аз сармоя тарҳ карда намешаванд» иваз карда шуда, пас аз калимаҳои «на зиёда» калимаи «аз» илова карда шавад.

Қисми ташкилнашудаи фонд ба фарқи байни маблағи тибқи талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Бонки миллии Тоҷикистон ҳисобшуда ва маблағи воқеан ташкилшудаи фонди мазкур, ҳангоми аз сифр зиёд будан, баробар аст.

Матни лоиҳаи санади меъёрии ҳуқуқӣ (рус)

Приложение к

постановлению Правления

Национального банка Таджикистана

от «___» _________ 20__ года, №___

Изменения и дополнения в Инструкцию №176

«О порядке регулирования деятельности кредитных организаций»

Внести в Инструкцию №176 «О порядке регулирования деятельности кредитных организаций», утвержденную постановлением Правления Национального банка Таджикистана от 9 октября 2009 года, №304следующие изменения и дополнения:

Дополнить пунктом 6 следующего содержания:

«6. К финансовым организациям (для целей данной инструкции) относятся организации, которые имеют право вести банковскую, страховую, лизинговую, инвестиционную деятельность, деятельность бюро кредитных историй, брокерскую или дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, деятельность доверительного управления ценными бумагами, деятельность ломбардов, оказывать платежные услуги, процессинговые услуги, услуги в качестве финансового агента, финансового консультанта или советника, или услуги по предоставлению финансово-кредитной информации.».

В пункте 7 исключить слово «эффективную».
Пункт 9 изложить в следующей редакции:

«9. Минимальный размер уставного капитала для вновь создаваемых банков устанавливается следующим образом:

с 01.01.2023г. в сумме 60 миллионов сомони;
с 01.01.2024г. в сумме 70 миллионов сомони;
с 01.01.2025г. в сумме 80 миллионов сомони;
с 01.01.2026г. в сумме 90 миллионов сомони;
с 01.01.2027г. в сумме 100 миллионов сомони.».

Пункт 17после слова «амортизации» дополнить знаками и словами «,акции (доли) других финансовых организаций и несформированной части фонда покрытия возможных потерь (далее – фонд)[1].».
Пункт 17¹изложить в следующей редакции:

«17¹. Если резервы и фонды по активам, рассчитанные согласно установленным требованиям соответствующих нормативных правовых актов Национального банка Таджикистана, больше чем фонды, созданные на основе Международных стандартов финансовой отчетности (на основании аудиторского заключения), и на балансовых счетах 30315 «Общий резерв от прибыли», 30305 «Нераспределенная прибыль/убытки прошлых лет» и 30307 «Прибыль/убыток прошлого года» отсутствуют достаточные средства для покрытия такой разницы, непокрытая часть этой разницы вычитается из чистого основного капитала.

Чистый основной капитал определяется следующим образом:

Чок = балансовые счета 30301+30303+30601+30305+30307+30309 +30311+30313+30315+31701-(15943-15945) - акции (доли) других финансовых организаций - несформированная часть резерва и фондов по активам.».

Пункт 18 исключить.
В пункте 25 слово «общий» заменить на слово «регулятивный», а аббревиатуру «Кобщ» на аббревиатуру «Кр».
Пункт 26 исключить.
Пункт 27 изложить в следующей редакции:

«27. Активы кредитной организации, взвешенные с учетом риска, подразделяются на 5 групп:

».

В пунктах 28 и 29 исключить знак и число «:100».
Пункт 31 изложить в следующей редакции:

«31. Нормативы достаточности капитала состоят из норматива достаточности капитала (К1-1), соотношения регулятивного капитала кредитной организации и общих активов (К1-2) и норматива достаточности основного капитала (К1-3).».

Дополнить пунктом 33¹следующего содержания:

«33¹. Норматив достаточности основного капитала (К1-3) определяется как соотношение чистого основного капитала кредитной организации и активов, взвешенных с учетом риска:

где: Чок – чистый основной капитал кредитной организации;

Ар – активы кредитной организации, взвешенные с учетом риска.

Норматив достаточности основного капитала (К1-3) устанавливается в следующем размере:

- с 01.01.2023г. не менее 8%;

- с 01.01.2024г. не менее 10%.».

Второй абзац пункта 36 изложить в следующей редакции:

«ОВТ – депозиты до востребования и краткосрочные обязательства, т. е. сумма балансовых счетов20202+20204+20206+20208+20212+20214+20216+ 20218+20602+20604+20802+20804 + обязательства на срок до 30 дней (части счетов (20220+20222+20226+20228+20230+20232+20262+20264+20402+20406+ 20606+20608+20610+20612+20614+20616+20618+20620+20662+20664+20806+ 20808+20810+20812+20814+20816+20862+20864+22202+22204+22206+22210+ 22212+22214+22216+22218+22402+22404+22406+22408+22802+22804+24202+ 24204+24402+24404+24406+26202+26204+26206+26208+26210+26212+26226+ 26228+26230+26238)). ».

В пункте 37:

в первом абзаце после числа и знака «30%» дополнить словами, числом и знаками «, а для системообразующих кредитных организаций не менее 50%»;
текст примечания после числа и знака «50%» дополнить словами, числом и знаками «, а для системообразующих кредитных организаций в размере 70%».

В пункте 43:

первый абзац после слова «кредиты» дополнить знаком и словами «, в том числе межбанковские кредиты»;
после первого абзаца дополнить новым абзацем следующего содержания:

«– срочные размещения;»;

пятый абзац изложить в следующей редакции:

«– обязательства по соглашениям СПОТ, которые исполнены кредитной организацией, но еще не исполнены другой стороной соглашения;»;

после пятого абзаца дополнить новым абзацем следующего содержания:

«– размер кредитного риска в рамках соглашений СВОП и Форвард (рассчитанный методом«Текущий риск»);».

Дополнить пунктом 43¹ следующего содержания:

«43¹. Размер кредитного риска методом «Текущий риск» для соглашений СВОП и Форвард (Ктр) определяется следующим образом:

где: Тр или текущий риск – положительная стоимость, возникшая в результате изменений на рынке, которую кредитная организация теряет в случае невыполнения обязательств другой стороной соглашения;

Пбп или потенциальные будущие потери – произведение стоимости соглашения (Сс), т.е. суммы обязательств другой стороны соглашения перед кредитной организацией, и определённого множителя (р).

Определённый множитель устанавливается в зависимости от остаточного срока действия соглашения согласно следующей таблице:

№	Остаточный срок действия соглашения	Определённый множитель (р)
1	до 1 года	10%
2	более1 года до 5 лет	12%
3	более5 лет	15%

».

В пункте 48 исключить знаки и число «×100%».
Исключить главу 7¹.
В пункте 53:

- в первом абзаце после слова и знака «операции,» дополнить словами «сумма которых равна или превышает 50 000 сомони и»;

- после первого абзаца дополнить новым абзацем следующего содержания:

«- кредит и другие операции, сумма которых не превышает 50 000 сомони и условия которых не оформлены письменново внутреннем акте, Наблюдательным советом (или органа, приравненного к нему) в порядке предусмотренномпунктами 56¹ и 56² Инструкции, или, в случае филиала иностранного банка, его руководителем;».

Дополнить пунктами 56¹ и 56² следующего содержания:

«56¹. Внутренний акт о сделках со связанными лицами принимается Наблюдательным советом (или органом, приравненным к нему) кредитной организации с учетом всех условий и особенностей, отвечающих требованиям третьего, четвертого, пятого, шестого, седьмого и восьмого абзацев пункта 53 Инструкции.

56². Связанное лицо кредитной организации не имеет право принимать участие в период рассмотрения и утверждения операций между кредитной организацией и следующими лицами:

между кредитной организацией и им самим;
между кредитной организацией и членом его семьи;
между кредитной организацией и любым юридическим лицом, в котором он сам или член его семьи имеет преимущественную долю участия, или является членом Наблюдательного совета (или приравненного к нему органа), органа управления или работает в этом юридическом лице на должности равной им.».

В пункте 57 слова и число «превышает 50 000 сомони» заменить числом и словами «50 000 сомони и более».
В пункте 59 слова, числа и знаки «т.е. рассчитываемые как сумма балансовых счетов 11935+11943+11945+13129+13137+13139+15129+15137+15139» заменить словами «которые не вычитаются из капитала».

Несформированная часть фонда равна разнице между рассчитанной согласно нормативным правовым актам Национального банка Таджикистана суммой и фактически сформированной суммой данного фонда, когда эта разница превышает ноль.

Ҳуҷҷатҳои иловагӣ

L00032-HI-(1).pdf

Таҳлили таъсири танзимкунӣ вобаста ба муносибатҳои санади меъёрии ҳуқуқӣ

L00032-TTT-176.pdf

Санаи оғози машварати оммавӣ

17.09.2021

Мӯҳлати қабули пешниҳодҳо

17.10.2021

Дастрас он-лайн

Хулосаи мақоми ваколатдор оид ба ТТТ

L00032-MMK-#32Hulosa-TTT.pdf

Қабул шуд

Дар барраси

Мутасаддӣ оид ба таҳияи лоиҳаи лоиҳаи санади меъёрии ҳуқуқӣ

Бонки миллии Точикистон

Нусхаи ниҳоӣ

Санаи нусхаи ниҳоӣ

01.03.2022

Санаи ворид

17.09.2021

Админ