Таҷриба нишон медиҳад, ки бинобар мавҷуд набудани санади меъёрии ҳуқуқии танзимкунанда дар самти пешниҳоди хизматрасониҳои молиявӣ ва ифшои маълумот ба муштариён, аз ҷониби ташкилотҳои қарзӣ, ҳангоми пешниҳоди хизматрасониҳо ҳолатҳои поймол гаштани ҳуқуқу манфиатҳои истеъмолкунандагон ба назар мерасад. Алалхусус ҳангоми бастани шартномаҳои қарзӣ ташкилотҳои қарзӣ ба муштариён маълумоти дахлдорро доир ба хусусиятҳои хоси пешниҳоди қарз, аз ҷумла муҳлати баргардонидан, мақсаднокии қарз, фоизҳои ҷаримавӣ, таъминнокии қарз ва ғайра ифшо наменамоянд ё маълумотҳои мазкурро дар шартнома бо ҳуруфи хурд менависонанд, ки дар натиҷа боиси аз тарафи истеъмолкунанда дарк нагардидани онҳо мегардад. Бинобар сабаби пешниҳод кардани маълумотҳои нопурра ва носаҳеҳ ё умуман пешниҳод накардани маълумотҳои дахлдор ҳангоми хизматрасонии молиявӣ, ташкилотҳои қарзии молиявӣ муштариёни худро ба қабул намудани қарорҳои нодурусти иқтисодӣ маҷбур месозанд, ки ин ҳолат ба ногувор гаштани вазъи молиявии муштариён ва ҳам худи ташкилотҳо оварда мерасонад.

Новобаста аз он, ки Бонки миллии Тоҷикистон аз моҳи январи соли 2018 ҳамчун мақомоти ягонаи ваколатдори давлатӣ дар самти танзиму назорати ҳимояи ҳуқуқу манфиатҳои истеъмолкунандагони хизматрасониҳои молиявӣ эътироф карда шудааст, вале то кунун санадҳои меъёрии ҳуқуқии дахлдор ҷиҳати танзим ва назорат намудани самти мазкур, бахусус дар самти пешниҳоди хизматрасониҳои молиявӣ ва ифшои маълумот ба муштариён аз ҷониби ташкилотҳои қарзӣ вуҷуд надорад. Бинобар ин зарурати таҳия ва қабул намудани Дастурамали мазкур ва дахолати давлат дар самти зикршуда ба миён омадааст.

Дар заминаи таҳия ва қабул намудани Дастурамали мазкур, чораҳои пешгирии ҳолатҳои поймол гаштани ҳуқуқу манфиатҳои истеъмолкунандагон пешбинӣ карда мешаванд. Аз ҷумла:

• тартиби дурусти пешниҳоди хизматрасониҳои молиявӣ ва талаботҳои ҳадди аққали ифшои маълумот ба муштариён аз ҷониби ташкилотҳои қарзӣ дар санади меъёрии ҳуқуқии зикршуда муайян карда мешавад;
• принсипҳои пешниҳоди хизматрасониҳои молиявӣ муқаррар карда мешавад;
• номгуи маълумотҳое, ки бояд то бастани шартнома ба истеъмолкунанда расонида шавад, пешбинӣ карда мешавад;
• талаботи ҳадди аққал ба шартномаҳои ташкилотҳои қарзӣ мустаҳкам мегардад;
• маълумотҳое, ки бояд ба саҳми истеъмолкунанда дар тули амали шартнома пешниҳод карда шаванд, ба таври мушаххас пешбинӣ карда мешаванд;
• назорати дохилӣ ва салоҳияти Бонки миллӣ дар соҳаи назорати риояи ҳуқуқҳои истеъмолкунандагони хизматрасониҳои молиявӣ муқаррар карда мешавад.

Дастурамали мазкур дар оянда ба муштариёни ташкилотҳои қарзӣ ҷиҳати пайдо намудани маълумоти пурра вобаста ба ҳар як намуди хизматрасонӣ, интихоби дурусти он мувофиқан ба кору фаъолияти муштарӣ ва инчунин огоҳ шудан аз хавфҳои молиявӣ ҳангоми истифодабарии хизматрасониҳои молиявӣ ва дар ин замина зиёд намудани сатҳи маърифати молиявии худ имконияти хуб фароҳам меоварад. Дар маҷмӯъ, Дастурамали мазкур барои мукаммал ва тақвият бахшидани механизми соҳаи ҳимояи ҳуқуқҳои истеъмолкунадагони хизматрасониҳо молиявӣ пешбинӣ гардида, ҷиҳати баратаф намудани мушкилиҳои ҷойдоштаи соҳавӣ дар самти мазкур, мусоидат менамояд.

Қабули Дастурамали мазкур аз буҷети давлатӣ хароҷоти иловагӣ талаб намекунад. Дар сурати қабул гардидани Дастурамали мазкур шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҳангоми муроҷиат ба ташкилотҳои қарзии молиявӣ ва бастани шартномаҳо бо онҳо, аз тамоми маълумотҳои зарурӣ вобаста ба хизматрасонии пешниҳодшаванда, шартҳои муҳими шартномаҳо ва дигар масъалаҳое, ки ба пешниҳоди хизматрасонии бонкӣ алоқаманд мебошанд, ба таври дахлдор ва ба пуррагӣ воқиф мегарданд.